Publiczny transport autobusowy wciąż jest niewystarczający. Będą duże zmiany w prawie

• - Mniejsza kwota dopłaty sprawia, że samorządy są zmuszone do angażowania większych środków własnych, co może ograniczać rozwój sieci połączeń i prowadzić do ograniczenia dostępności transportu publicznego - zauważyła parlamentarzystka.
• Wiceminister infrastruktury Stanisław Bukowiec przypomniał, że przy udziale stworzonego przy resorcie zespołu eksperckiego przygotowano propozycję kilku istotnych zmian w Funduszu rozwoju przewozów autobusowych.
• Wskazał, że przewiduje się możliwość zróżnicowania wysokości dopłaty w zależności od obiektywnych kryteriów. - Szczegółowy sposób i tryb ustalania wysokości dopłaty zostanie określony w rozporządzeniu, z uwzględnieniem wielkości pojazdu i standardów wykonywania przewozów oraz liczby mieszkańców - wyjaśnił.

Posłanka Kłopotek zwróciła uwagę w interpelacji do ministra infrastruktury Dariusza Klimczaka, że Fundusz rozwoju przewozów autobusowych (FRPA) cieszy się rosnącym zainteresowaniem ze strony samorządów, co znajduje odzwierciedlenie w danych o wzroście liczby dofinansowanych linii komunikacyjnych w kolejnych latach.

- Niemniej jednak, nadal istnieją obszary, w których publiczny transport autobusowy jest wciąż niewystarczający, a mieszkańcy borykają się z trudnościami w codziennym dojeździe do pracy, szkoły czy innych ważnych instytucji - napisała, argumentując, że po zatwierdzeniu 2 lata temu możliwości zawierania umów wieloletnich, należałoby rozważyć zwiększenie kwoty dopłaty do 1 km przewozu, wynoszącą już od kilku lat 3 zł.

Zdaniem parlamentarzystki jej wysokość nie jest wystarczająca, aby w pełni pokryć koszty organizacji przewozów na mniej rentownych liniach komunikacyjnych, zwłaszcza w mniej zurbanizowanych i słabiej zaludnionych rejonach, gdzie zapotrzebowanie na transport publiczny jest szczególnie duże, ale koszty jego organizacji wyższe.

- Mniejsza kwota dopłaty sprawia, że samorządy są zmuszone do angażowania większych środków własnych, co może ograniczać rozwój sieci połączeń i prowadzić do ograniczenia dostępności transportu publicznego. Dodatkowo - w obliczu rosnącej inflacji oraz dynamicznie wzrastających kosztów paliw, materiałów eksploatacyjnych oraz wynagrodzeń dla pracowników sektora transportowego - koszty świadczenia usług transportowych stają się coraz wyższe” - zauważyła Agnieszka Kłopotek.

Według niej podniesienie kwoty dopłaty mogłoby znacząco przyczynić się do dalszego rozwoju sieci połączeń autobusowych, zwłaszcza na obszarach, które do tej pory nie miały dostępu do wystarczającej liczby połączeń oraz wzmocnić efektywność funduszu w przeciwdziałaniu marginalizacji terenów wiejskich.

Zapytała m.in. czy Ministerstwo Infrastruktury ma takie plany oraz jakie przewiduje zmiany, które mogłyby przyczynić się do bardziej efektywnego wsparcia samorządów w zakresie organizacji publicznego transportu zbiorowego.

W odpowiedzi wiceminister infrastruktury Stanisław Bukowiec przypomniał, że mając na uwadze konieczność poprawy dostępności do transportu publicznego resort przeprowadził rewizję podstaw prawnych m.in. ustawy o publicznym transporcie zbiorowym oraz FRPA, a także innych aktów prawnych.

Była ona prowadzona z uwzględnieniem działającego do 31 marca 2025 r. przy Ministrze Infrastruktury Zespołu Eksperckiego do spraw przeciwdziałania wykluczeniu komunikacyjnemu, którego zadaniem było wypracowanie i przygotowanie regulacji prawnych, stanowiących odpowiedź na aktualne oczekiwania wszystkich podmiotów uczestniczących w rynku drogowego transportu publicznego, w tym przede wszystkim pasażerów.

W efekcie zdecydowano m.in., że to marszałkowie województw powinni zostać ustanowieni integratorami przewozów w województwie, a ich zadaniem będzie tworzenie i koordynowanie sieci przewozów o charakterze użyteczności publicznej na obszarze województwa. Ponadto integratorzy będą zobowiązani do opracowania kompleksowego planu zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego (planu transportowego) województwa, który będzie sporządzany na podstawie propozycji od pozostałych jednostek samorządu terytorialnego z obszaru województwa.

Zaplanowano także ustalenie, na poziomie ustawowym, minimalnych standardów częstotliwości i dostępności przewozów w ramach publicznego transportu zbiorowego.

- Ponadto marszałkowie województw przejmą od wojewodów zadania z zakresu obsługi FRPA w województwie. Będą realizowali dotychczasowe zadania wojewodów w zakresie obsługi Funduszu, dysponując środkami przyznanymi na województwo, a dopłata z Funduszu będzie przyznawana wyłącznie do linii komunikacyjnych w transporcie autobusowym, które w planie transportowym zostały określone jako utworzone w celu walki z wykluczeniem komunikacyjnym - wyjaśnił Stanisław Bukowiec.

Przewiduje się także wzmocnienie kontroli wydatkowania środków FRPA poprzez poszerzenie zakresu uprawnień inspektorów Inspekcji Transportu Drogowego, którzy będą kontrolować faktyczne wykonywanie przewozów na liniach komunikacyjnych objętych dopłatą. A w celu wzmocnienia skuteczności kontroli wykorzystania środków Funduszu wprowadzony zostanie obowiązek wyposażenia w geolokalizator autobusów, którymi realizowane są przewozy objęte dopłatą.

Wiceminister wskazał, że w ramach projektowanej nowelizacji przewiduje się możliwość zróżnicowania wysokości dopłaty z FRPA w zależności od obiektywnych kryteriów.

- Szczegółowy sposób i tryb ustalania wysokości dopłaty z Funduszu, zostanie określony w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury, z uwzględnieniem wielkości pojazdu, którym wykonywane są przewozy na linii komunikacyjnej objętej dopłatą i standardów wykonywania przewozów oraz liczby mieszkańców na obszarze, przez który przebiega ta linia - poinformował.

Według Stanisława Bukowca przygotowane zmiany powinny przyczynić się do zwiększenia dostępności transportu publicznego dla pasażerów, zwłaszcza na obszarach, na których komunikacja ta obecnie nie istnieje lub funkcjonuje w wymiarze niezaspokajającym potrzeb pasażerów.