Co oznacza fakt, że w Kolumbii rodzi się mniej dzieci, a ludzie żyją dłużej?

Kolumbia już teraz przechodzi okres zmian demograficznych, który nie jest już tylko prognozą na przyszłość; jest to rzeczywistość, która już teraz zmienia gospodarkę, społeczeństwo i finanse kraju.

Oprócz starzenia się społeczeństwa i spadku liczby urodzeń jako zjawiska statystycznego, zachodzi strukturalna zmiana w sposobie organizacji relacji międzypokoleniowych, alokacji zasobów i konfigurowania możliwości.

Przeczytaj: Naukowcy twierdzą, że to wiek, w którym ciało zaczyna się „degradować”

Specjalny raport Bancolombii wskazuje, że skutki zmian demograficznych nie będą jednorodne ani nie będą odczuwalne jednocześnie we wszystkich sektorach. Są jednak ze sobą powiązane. Decyzje, które podejmujemy w zakresie mieszkalnictwa, emerytur, opieki zdrowotnej, zatrudnienia i systemu finansowego, muszą nie tylko odpowiadać na starzenie się populacji, ale także przewidywać nowe trajektorie rodzinne, bardziej stabilne wzorce konsumpcji i bardziej rozdrobnione struktury dochodów.

Zagrożenia są oczywiste: węższa baza pracowników, większa presja na wydatki socjalne, spadający potencjalny wzrost i model rozwoju nadal opierający się na młodej populacji.

Ale są też możliwości. Starzenie się może stać się nową produktywną przewagą, jeśli towarzyszyć mu będą lepiej ukierunkowane polityki publiczne, bardziej elastyczne instytucje i sektory zdolne do innowacji, aby sprostać zmieniającym się potrzebom społeczeństwa. Zjawisko to generuje napięcia w kilku sektorach, ale także w obszarach o potencjale transformacyjnym: usługi opiekuńcze, kształcenie ustawiczne, turystyka seniorów, ubezpieczenia majątkowe, dostosowane mieszkania, mechanizmy oszczędzania na emeryturę i inkluzywne kanały finansowe.

Według raportu Bancolombia, obecnie jeden na siedmiu Kolumbijczyków ma ponad 60 lat, a do połowy stulecia liczba ta będzie większa niż jeden na czterech. Ta transformacja odzwierciedla zarówno stały wzrost oczekiwanej długości życia, jak i przyspieszony i trwały spadek dzietności. Kolumbia przeszła ze wskaźników bliskich trzem dzieciom na kobietę do poziomów poniżej progu zastępowalności, a wszystko wskazuje na to, że ten spadek będzie kontynuowany. Nowa piramida populacji jest węższa u podstawy, szersza u góry i bardziej płaska w środku, co przewiduje większą presję na systemy opieki zdrowotnej, emerytury i usługi opiekuńcze.

W przeciwieństwie do innych krajów, w których ta zmiana zachodziła stopniowo, w Kolumbii proces ten wydaje się przyspieszać ze względu na interakcję wielu czynników. Istotna hipoteza wskazuje na zbieżność między spadkiem płodności a powrotem populacji migrantów, co do niedawna pomagało zrównoważyć starzenie się populacji. Postępujący exodus migrantów, szczególnie z Wenezueli, ujawnił starszą, bardziej rozdrobnioną i coraz bardziej podatną na zagrożenia strukturę demograficzną.

mniejsza zdolność do naturalnego odnawiania się.

Raport Bancolombia stwierdza, że ​​rodzi to nowe pytania o rolę migracji jako zmiennej demograficznej i ekonomicznej. Czy może ona złagodzić starzenie się, jeśli będzie odpowiednio zarządzana? Czy też tylko tymczasowo zamaskuje głębokość zmian strukturalnych? Poza tymczasowym efektem, zachowania migracyjne zmieniają wielkość, skład i lokalizację populacji w Kolumbii, co wymaga bardziej rygorystycznego włączenia do polityki publicznej . Jednocześnie sektory gospodarki zaczynają dostrzegać tę transformację. Presja na usługi opieki nad dziećmi maleje, podczas gdy zapotrzebowanie na opiekę medyczną, opiekę, dostosowaną infrastrukturę i aktywa rośnie. Transformacja wpływa również na rynek pracy, mieszkalnictwo i wzorce konsumpcji, stawiając nowe wyzwania dla produktywności, inwestycji i kapitału własnego. Zrozumienie skali tej transformacji demograficznej ma kluczowe znaczenie dla przewidywania ryzyka i projektowania zrównoważonych polityk. Chodzi nie tylko o zarządzanie skutkami starzenia się populacji, ale także o przemyślenie modelu rozwoju w ramach nowych ram demograficznych.

Rządzenie z uwzględnieniem demografii wymaga przeprojektowania architektury instytucjonalnej, poprawy efektywności wydatków publicznych i dostosowania oferty usług do społeczeństwa o innych priorytetach. Kolumbia wciąż ma okno możliwości działania, ale jego wykorzystanie wymaga decyzji strukturalnych, zgodnie z raportem Bancolombia.

Konsumpcja, różnice między płciami i dochody

Starzenie się populacji nie tylko zmienia strukturę wiekową społeczeństwa, ale także fundamentalnie przekształca relacje ekonomiczne między pokoleniami. Decyzji dotyczących dochodów, konsumpcji, oszczędności i wydatków publicznych nie można już zrozumieć bez uwzględnienia rosnącego udziału osób starszych i względnego spadku populacji młodych. Narodowe Rachunki Transferowe (NTA) pozwalają nam zwizualizować tę transformację, ujawniając, w jaki sposób zależność ekonomiczna zmienia się w całym cyklu życia, podkreślając napięcia strukturalne, które zyskują na znaczeniu w trakcie przyspieszonej transformacji demograficznej.

W Kolumbii dochód z pracy na osobę przewyższa konsumpcję tylko w wieku od 29 do 52 lat. Poza tym przedziałem zarówno dzieciństwo, jak i starość zależą od transferów rodzinnych, państwowych lub ubezpieczeniowych. Ten wzór ujawnia podwójną zależność: młodych ludzi od systemu edukacji i opieki, a starszych od emerytur, zgromadzonych oszczędności lub wsparcia rodziny. Najnowsze dostępne dane (2021) pozostają przydatne jako przybliżenie strukturalne, ponieważ odzwierciedlają stabilne wzorce w czasie, nawet przy ostatnich zmianach populacji. W przeciwieństwie do dochodu, konsumpcja wykazuje bardziej stabilną trajektorię przez całe życie. Nawet w podeszłym wieku mężczyźni i kobiety utrzymują podobny poziom wydatków, co sugeruje rosnącą presję na oszczędności emerytalne, usługi socjalne i sieci wsparcia rodzinnego. Ta rozbieżność między dochodami a konsumpcją jest szczególnie krytyczna w środowisku ciągłej nieformalności pracy, niskiego zasięgu emerytur i rosnącego rozdrobnienia rodziny. Rezultatem jest większe narażenie na zagrożenia finansowe w podeszłym wieku, często niewidoczne w statystykach zbiorczych. Nierówności płciowe pogłębiają te napięcia. Kobiety mają krótsze kariery, niższe dochody i mniejszy dostęp do mechanizmów ochrony, co wynika z barier strukturalnych, segregacji zawodowej i ciężaru nieodpłatnej opieki. Ogranicza to ich zdolność do gromadzenia bogactwa, zmniejsza ich autonomię ekonomiczną i zwiększa ich zależność w późniejszym życiu, szczególnie w gospodarstwach domowych jednoosobowych lub tych bez sieci wsparcia.

Dla Bancolombii wyzwaniem jest nie tylko zrekompensowanie rosnącego udziału osób starszych. Chodzi o przeprojektowanie strategii zatrudnienia, oszczędności i ochrony z perspektywy międzypokoleniowej. Kluczowymi środkami są zwiększenie włączenia kobiet i osób starszych na rynek pracy, rozszerzenie dostępu do elastycznych programów emerytalnych i dywersyfikacja źródeł dochodu na starość. Przemiana demograficzna wymaga przewidywania, nie tylko w celu ograniczenia ryzyka fiskalnego lub społecznego, ale także przekształcenia długowieczności w aktywa ekonomiczne, które przyczyniają się do zrównoważonego rozwoju.

Przykład „krajów starzejących się”

Niektóre rozwinięte gospodarki, takie jak Japonia, Korea Południowa i kraje Unii Europejskiej (UE), już mierzą się z wyzwaniami starzenia się populacji. Przez dziesięciolecia kraje te doświadczały spadku współczynnika dzietności i stałego wzrostu oczekiwanej długości życia.

W rezultacie ugruntowali swoją pozycję globalnych pionierów w formułowaniu polityk publicznych, które integrują rozwiązania na różnych frontach, takich jak systemy emerytalne i opieki zdrowotnej, restrukturyzacja rynku pracy, trendy migracyjne i presja na finanse publiczne. Zmiana współczynnika obciążenia dzieci w stosunku do osób starszych od połowy XX wieku odzwierciedla przyspieszoną transformację demograficzną w tych gospodarkach. Z jednej strony liczba dzieci (poniżej 15 roku życia) jako odsetek populacji w wieku produkcyjnym spadła średnio o 59,8% między 1960 a 2023 rokiem w Japonii, zgodnie z raportem Bancolombia, Korei Południowej i UE; zjawisko to jest szczególnie widoczne w Korei Południowej, gdzie spadek wyniósł 79,1%. Z kolei liczba osób starszych (powyżej 65 roku życia) jako odsetek osób w wieku produkcyjnym w tych krajach wzrosła o 318,0% w tym samym okresie, przy czym Japonia jest krajem o najszybszym wzroście (464,1%). Zgodnie z tymi tendencjami władze każdego kraju podjęły się zadania sformułowania pakietów polityk zapewniających długoterminową stabilność ich gospodarek w następujący sposób:

• Japonia: połączono podniesienie wieku emerytalnego z automatyzacją produkcji, strategiami mającymi na celu włączenie osób starszych i kobiet do siły roboczej oraz podwyżkami podatków w celu sfinansowania wydatków socjalnych.

• Korea Południowa: zdecydowała się na wdrożenie działań mających na celu promocję edukacji, zapewnienie premii za urodzenie dziecka, przyciągnięcie wykwalifikowanej kadry migracyjnej i zwiększenie zatrudnienia kobiet.

• UE: W 2023 r. Komisja Europejska przedstawiła „zestaw narzędzi” służący do rozwiązania problemu transformacji demograficznej na czterech frontach:

1) wsparcie dla rodziców, 2) wzmocnienie pozycji młodzieży, 3) lepsza polityka zatrudnienia wobec osób starszych oraz 4) przyciągnięcie wykwalifikowanych migrantów.

Programy te, zgodnie z raportem Bancolombia, wiązały się ze wzrostem wydatków publicznych, zwłaszcza na opiekę zdrowotną i wsparcie dla seniorów. Średnio wydatki na seniorów wzrosły z 5% PKB w 1990 r. do 8,9% PKB w 2021 r. w Japonii, Korei Południowej, Niemczech i Włoszech; podczas gdy wydatki na opiekę zdrowotną w tych krajach wzrosły średnio z 3,8% PKB do 8,2% PKB w tym samym okresie.

Doświadczenia międzynarodowe oferują cenne lekcje dla krajów, które dopiero zaczynają swoją transformację demograficzną. Podczas gdy skutki starzenia się populacji zaczynają się już materializować w tych krajach — niższy potencjalny wzrost, presja na systemy emerytalne i opieki zdrowotnej oraz zmiany w trendach konsumpcji i oszczędzania — ich doświadczenia ujawniają rozwiązania oparte na dostosowaniu modelu ekonomicznego do nowej rzeczywistości demograficznej.

Efekty sektorowe

Przemiana demograficzna rekonfiguruje gospodarkę od jej rdzenia, modyfikując cykle dochodów i konsumpcji, przekształcając wzorce wydatków i przerysowując profil sektorów o największym potencjale wzrostu lub ryzyku strukturalnym. Krzywe konsumpcji i dochodów z pracy według wieku pokazują trzy odrębne okresy: wczesny i zaawansowany etap deficytu oraz okres nadwyżki pośredniej, który w Kolumbii rozciąga się mniej więcej między 29. a 52. rokiem życia. Okres ten jest coraz węższy w ujęciu względnym, zwiększając obciążenie fiskalne i gospodarcze na proporcjonalnie mniejszej bazie podatkowej.

Z tej perspektywy, mówi Bancolombia, analiza sektorowa ujawnia jasne implikacje. Wśród sektorów najbardziej narażonych na ryzyko znajdują się te, których dynamika zależy od wzrostu populacji młodych ludzi, wysokich wskaźników urodzeń lub wielkości gospodarstw domowych. Podstawowe wykształcenie, tradycyjny handel detaliczny, przemysł dóbr konsumpcyjnych, rozrywka dla młodzieży i, w mniejszym stopniu, budownictwo mieszkaniowe, stoją w obliczu nacisków strukturalnych z powodu stałego spadku płodności i postępującego starzenia się populacji.

W tym kontekście obserwuje się również wzrost handlu detalicznego towarami używanymi, napędzany przez konsumentów, którzy są bardziej wrażliwi na cenę i bardziej świadomi wpływu na środowisko. Ten segment, obejmujący odzież używaną, odnowione urządzenia AGD i meble z odzysku, jest pozycjonowany jako realna alternatywa w środowisku wolniejszej dynamiki gospodarczej i zmieniających się nawyków konsumenckich. Natomiast sektory bezpośrednio narażone na aktywne starzenie się, długowieczność i wydłużenie cyklu życia stwarzają trwałe możliwości. Zdrowie i opieka długoterminowa, dostosowane mieszkania, ubezpieczenia i usługi finansowe dla seniorów, kształcenie ustawiczne, technologie dla osób starszych i specjalistyczna turystyka stają się motorami wzrostu. Ponadto sektory takie jak nieruchomości (poprzez formaty międzypokoleniowe), telekomunikacja, energetyka i niektóre nisze handlu cyfrowego mogą skorzystać, jeśli dostosują swoją ofertę do populacji o większej stabilności gospodarczej, bardziej spójnych nawykach konsumenckich i dłuższej oczekiwanej długości życia.

Branża agrobiznesu stoi przed szansami i wyzwaniami. Istnieje strategiczna okazja dla sektora spożywczego, aby współpracować z przemysłem farmaceutycznym w celu opracowania produktów nutraceutycznych ukierunkowanych na zdrowie i dobre samopoczucie. Jednocześnie tradycyjne rolnictwo, takie jak uprawa kawy, bananów, kwiatów i owoców nastawionych na eksport, nadal opiera się na pracy, co czyni je podatnym na spadek siły roboczej. Ponadto firmy spożywcze ukierunkowane na dzieci stają przed wyzwaniami z powodu niskiego wskaźnika urodzeń i zmieniających się preferencji konsumentów, zgodnie z raportem Bancolombia.

Starzejąca się populacja zmienia rynek pracy i konsumpcję, generując popyt na doświadczone profile i zmuszając sektory takie jak opieka zdrowotna i administracja do adaptacji. Zrozumienie trajektorii ekonomicznych według wieku pozwala nam przewidywać zmiany, ukierunkowywać inwestycje i dostosowywać polityki w celu zmniejszenia nierówności i wzmocnienia wschodzących sektorów w starzejącej się gospodarce.

Wpływ na finanse publiczne

Przemiana demograficzna przyniesie ze sobą większe naciski fiskalne dla rządów, a ich skutki będą odczuwalne szybciej w gospodarkach rozwiniętych. Ogólnie rzecz biorąc, badania na ten temat wskazują, że wydatki publiczne będą narażone na presję ze strony systemów emerytalnych i opieki zdrowotnej. Ponadto szkodliwe skutki dla wzrostu gospodarczego stanowią dodatkowe wyzwania dla osiągnięcia zrównoważenia zadłużenia.

Spadek liczby ludności wpłynie na finanse publiczne na dwa sposoby: z jednej strony spowoduje większe zapotrzebowanie społeczne ze strony narażonej na wykluczenie populacji starszych osób w takich obszarach jak opieka zdrowotna i emerytury , a z drugiej strony obniży tempo potencjalnego wzrostu, co przełoży się na mniejsze wpływy podatkowe dla rządów.

Obliczenia MFW w tym zakresie wskazują na znaczny wzrost wydatków rządowych na opiekę zdrowotną i emerytury, przy czym gospodarki mniej rozwinięte prawdopodobnie odnotują znaczny wzrost w porównaniu z krajami rozwiniętymi do 2100 r. Badanie, które objęło 100 krajów w swojej próbie, wykorzystuje metodologię, która uwzględnia oczekiwane zmiany wielkości i struktury według grup wiekowych na podstawie prognoz demograficznych Organizacji Narodów Zjednoczonych, a także niektóre modele wydatków na opiekę zdrowotną specyficzne dla wieku i prognozy wzrostu kosztów opieki zdrowotnej. Tak więc szacunki sugerują, że wydatki związane ze starzeniem się w najbardziej rozwiniętych krajach osiągną 25% PKB do końca stulecia. Oznacza to wzrost o 6 punktów procentowych w porównaniu z obecnymi poziomami. Główną przyczyną tych nacisków będą koszty systemu opieki zdrowotnej, które wzrosną o 5 punktów procentowych i osiągną 13% PKB, zgodnie z raportem Bancolombia. Jednocześnie gospodarki wschodzące będą musiały zmierzyć się z presją wydatków związaną ze starzeniem się, która podwoi obecny poziom. Obliczenia MFW sugerują, że wydatki publiczne na opiekę zdrowotną i emerytury wyniosą łącznie 16% PKB w 2100 r. W tym przypadku, w przeciwieństwie do studium przypadku krajów rozwiniętych, presja wynikająca z systemu emerytalnego będzie znacząca. Presja wydatkowa ze strony emerytów publicznych wzrośnie o 8 punktów procentowych PKB, a wyższe koszty systemu opieki zdrowotnej będą oznaczać dodatkowe 8 punktów procentowych.

Po drugie , szkodliwe skutki dla potencjalnego wzrostu spowodują wolniejsze tempo wzrostu dochodów podatkowych . Spadek wskaźnika urodzeń zmniejsza siłę roboczą, co ogranicza zdolność produkcyjną, a w konsekwencji długoterminowy wzrost gospodarczy.

Jednak starzenie się społeczeństwa może zachęcić osoby starsze do większego uczestnictwa w rynku pracy, co częściowo zrekompensuje niedobór młodych pracowników i przyczyni się do wzrostu gospodarczego.

Aby uporać się ze skutkami fiskalnymi starzenia się społeczeństwa, polityka publiczna musi skupić się na trzech frontach: reformie świadczeń socjalnych (takich jak emerytury i opieka zdrowotna), promowaniu uczestnictwa w rynku pracy i migracji oraz poprawie efektywności wydatków i poboru podatków.

Uwzględnienie tych potrzeb pozwoli na lepszy podział kosztów pomiędzy pokoleniami i wdrażanie zmian w sposób stopniowy i zrównoważony.

Wpływ na zatrudnienie

W Kolumbii zmiany demograficzne zaczynają generować głębokie transformacje w strukturze społecznej i gospodarczej kraju. Czynniki takie jak spadający wskaźnik urodzeń, starzenie się społeczeństwa i zwiększona migracja bezpośrednio wpływają na konfigurację rynku pracy. Procesy te nie tylko zmieniają piramidę populacji, ale także modyfikują skład populacji w wieku produkcyjnym, a także dynamikę podaży i popytu na usługi publiczne, prywatne i pracownicze.

W przypadku Bancolombii zmiany strukturalne są spowodowane złożoną dynamiką demograficzną, która bezpośrednio wpływa na populację ekonomicznie aktywną (EAP) — czyli grupę osób pracujących lub aktywnie poszukujących zatrudnienia. Po pierwsze, starzenie się populacji, będące wynikiem postępu w zakresie zdrowia i jakości życia, prawdopodobnie zwiększy odsetek osób starszych, zmniejszając udział osób młodych na rynku pracy. Po drugie, stały spadek wskaźnika urodzeń, na który wpływają zmiany kulturowe, ekonomiczne i związane z rolami płciowymi, ograniczył wzrost siły roboczej.

Z kolei migracja może generować regionalne nierównowagi lub zwiększać siłę roboczą w niektórych obszarach. Wreszcie urbanizacja skoncentrowała populację w dużych miastach, generując większy popyt w różnych sektorach produkcyjnych.

Warto zauważyć, że jak wskazuje Bank of the Republic, zmiany w liczbie urodzeń mają natychmiastowy wpływ na całą populację, ale ich wpływ na siłę roboczą staje się widoczny około 15 lat później. Dzieje się tak, ponieważ w Kolumbii minimalny wiek pracy wynosi 15 lat.

W tym kontekście zmiany te głęboko przekształcają strukturę EAP i wygenerowałyby różne skutki społeczne. Według BBVA Research, prognozy demograficzne na rok 2050 w Kolumbii pokazują spadek wzrostu populacji, zmniejszenie liczby młodych ludzi i znaczny wzrost odsetka osób starszych, które stanowiłyby 20% całkowitej populacji (podwajając obecną liczbę), co zwiększyłoby względny rozmiar EAP. W związku z tym popyt na instytucje edukacyjne i programy licencjackie spadłby, podczas gdy popyt na programy podyplomowe mógłby się utrzymać. Ponadto oczekuje się wzrostu popytu na specjalistyczne usługi dla osób starszych, szczególnie w obszarach opieki i zdrowia. Ta transformacja demograficzna pociągnie za sobą rekonfigurację rynku pracy , ze zmianą podaży w kierunku sektorów związanych z dobrostanem i opieką geriatryczną. W związku z tym programy szkoleniowe będą musiały dostosować się, aby stworzyć profile zawodowe, które spełnią te nowe potrzeby, podczas gdy tradycyjne sektory, takie jak budownictwo, rolnictwo i górnictwo, mogą doświadczyć spadku popytu na pracę. Jednocześnie, zgodnie z fragmentem raportu, mniejsza dostępność młodych pracowników może zachęcić do opracowania i wdrożenia bardziej zautomatyzowanych technologii jako odpowiedzi na niedobór siły roboczej.

Zobacz także: Starzenie się społeczeństwa zwiększa presję finansową na system opieki zdrowotnej HOLMAN RODRÍGUEZ MARTÍNEZ

Dziennikarz Portfolio