Pensioenen in de lucht / Analyse door Ricardo Ávila

Het is misschien een cliché, maar het is zonder twijfel een echte race tegen de klok. Het zou zelfs terecht zijn om het over twee onderwerpen te hebben die met hetzelfde onderwerp te maken hebben: het pensioenstelsel in Colombia, dat volgens een wet die vorig jaar door het Congres is goedgekeurd, op 1 juli van kracht moet worden.

Maar met nog maar een kleine maand te gaan tot het nulpunt, is het nog onduidelijk wat er met het plan gaat gebeuren. Enerzijds bestaat er onzekerheid over de geldigheid van de regelgeving die de nieuwe spelregels vastlegt. Aan de andere kant bestaan ​​er ernstige twijfels over het vermogen van Colpensiones om de enorme verantwoordelijkheid met betrekking tot zo'n 25 miljoen leden op gepaste wijze te dragen.

Alsof dat nog niet genoeg is, is er medio mei een uitgebreid regelgevingsbesluit uitgevaardigd en vorige week zijn er ontwerpen van nog een aantal besluiten gepubliceerd, waarin procedures zijn vastgelegd en eisen zijn gesteld. Gezien de complexiteit van de kwestie zijn belanghebbenden nog bezig met het begrijpen en verwerken van wat in feite gedetailleerde plannen voor een groot gebouw zijn.

Gezien de omvang van de taak zou het ideaal zijn geweest als er voldoende tijd zou zijn geweest om hier en daar inconsistenties en daar mogelijke tegenstrijdigheden aan te wijzen, in een sfeer van samenwerking tussen de verschillende belanghebbenden. Maar naarmate de deadline nadert, worden uitspraken als "het beste is de vijand van het goede" of "de lasten komen gaandeweg" steeds vaker gehoord.

Het eerste probleem is dat het nog niet eens bekend is of het pad wel zal bestaan. Zoals bekend moet het Constitutionele Hof zich nog uitspreken over de procedures die zijn gevolgd om de belangrijkste wetgevende prestatie van de regering-Petro tot nu toe goed te keuren.

Sommige dingen, dat is waar, kennen geen keerzijde. Toen bijvoorbeeld de mogelijkheid ontstond om pensioenen over te dragen zonder de limiet van tien jaar die voorheen bestond, waren medio mei al meer dan 73.000 mensen overgestapt naar Colpensiones. Waarschijnlijk was de reden hiervoor de veronderstelling dat het systeem van doorsneepremies voor hen voordeliger is. Dat is bijvoorbeeld ook het geval bij mensen met een hoog inkomen die in aanmerking komen voor de regeling, die inmiddels begint te verdwijnen.

Als we terugkeren naar de analyse van de grondwettelijkheid, dan draait de discussie om procedurele tekortkomingen. Al in het laatste deel van het debat in het Capitool aanvaardde de plenaire vergadering van het Huis van Afgevaardigden de tekst die zij van de Senaat had ontvangen via een "pupitrazo" (een soort bestuursvergadering), zonder dat er ruimte was voor debat, laat staan ​​dat er een groot aantal voorstellen van verschillende parlementariërs werd besproken.

Een dergelijke uitkomst zou een schending vormen van het politieke handvest en van de essentie van het tweekamerstelsel. Op grond van dit stelsel moet elk wetsvoorstel aan een gedetailleerde toetsing worden onderworpen, waarbij rekening moet worden gehouden met verschillende standpunten, voordat erover wordt gestemd. Omdat in dit geval de meerderheden dicht bij de regering hun wil oplegden en de oppositie het zwijgen oplegden, zou er een fundamenteel principe zijn geschonden.

De zaken worden nog ingewikkelder door het corruptieschandaal rondom gelden van de Nationale Eenheid voor Rampenrisicobeheer. Op 7 mei werd bekend dat er een arrestatiebevel was uitgevaardigd tegen Iván Name en Andrés Calle. Zij waren respectievelijk voorzitter van de Senaat en het Huis van Afgevaardigden toen het initiatief werd goedgekeurd.

Hoewel de nadruk op het eerste lag, bleek het laatste uiteindelijk doorslaggevend voor het pensioenvoorstel. Waren het de miljard pesos die de liberale afgevaardigde voor Córdoba volgens beschuldigingen ontving die de voortgang van het proces versnelden? Dat is een vraag die de gerechtigheid zal moeten beantwoorden.

Wat we nu weten, en wat we al voor de rechter hebben gezien, is dat er al een negatief rapport is ingediend, geschreven door Jorge Enrique Ibáñez, de president van de onderneming, dat de hervorming zou doen mislukken vanwege procedurele fouten. Een dergelijk standpunt zal door zijn collega's moeten worden geaccepteerd of aangepast, zonder dat de uitkomst duidelijk is.

Degenen die er verstand van hebben, stellen drie scenario's voor. De eerste is een ineenstorting, de tweede een volledige goedkeuring. Het is het resultaat van een beslissing die op een splitsing lijkt uit te lopen, waarbij niet alleen juridische argumenten een rol spelen, maar ook de nauwe banden van sommige rechters met de Casa de Nariño.

Een derde optie zou zijn om de tekst terug te sturen naar de Kamer, zodat deze een fout kan corrigeren die eerder procedureel dan inhoudelijk zou kunnen worden omschreven. In dit scenario zou de discussie die de vorige keer werd onderdrukt, plaatsvinden voordat de definitieve stemming opnieuw plaatsvindt.

Ook al lijken de verschillende krachten op het eerste gezicht hetzelfde te handelen en is de uitkomst hetzelfde, toch bestaat altijd de mogelijkheid dat de kwestie ingewikkelder wordt en dat er wijzigingen worden doorgevoerd die een compromis met de versie van de Senaat afdwingen. Daarom zijn alle ogen gericht op het Hof, waar voor sommige rechters – zoals de nieuwgekozen Héctor Carvajal – obstakels bestaan ​​en de benoeming van een plaatsvervangende rechter waarschijnlijk noodzakelijk zal zijn in het geval van een gelijkspel.

Het is bovendien niet onredelijk om te verwachten dat de tijd dringt en dat de inwerkingtreding van het nieuwe model met een of meerdere maanden moet worden uitgesteld. In dat geval zouden er sociale en politieke gevolgen zijn waar rekening mee moet worden gehouden, vooral in het licht van de naderende verkiezingsperiode . Het zou immers gevolgen hebben voor de uitvoering van de solidariteitspijler ten behoeve van mensen van 65 jaar en ouder (60 in het geval van vrouwen) die in extreme armoede leven.

Dat de spanning hoog is, is onmiskenbaar. Toen voormalig minister José Manuel Restrepo vorige week op het X-netwerk verklaarde dat een vonnis tegen de wet in kwestie de staat zou beletten een extra verplichting van naar schatting 54 miljard pesos op zich te nemen, viel Gustavo Petro hem aan: "Hij verzoekt de rechtbank om geen pensioen toe te kennen aan het Colombiaanse volk, noch een pensioenbonus aan alle oudere mannen en vrouwen die nu geen pensioen hebben."

Dat er haast geboden is, staat buiten kijf. Totdat er een andere uitspraak is gedaan, blijft de deadline van 1 juli van kracht. Als de overdracht van miljoenen leden van particuliere fondsbeheerders naar Colpensiones eenmaal is voltooid, zou het in meerdere opzichten traumatisch zijn om de situatie terug te draaien.

Zoals het er nu voor staat, zal de entiteit over minder dan vijf weken de bijdragen ontvangen van alle actieve werknemers die verbonden zijn aan het socialezekerheidsstelsel, voor de eerste 2,3 miljoen minimumlonen (3,27 miljoen pesos per maand). Voor negen van de tien mensen is dit feitelijk hun volledige bijdrage.

Wat er de instelling binnenkomt is van belang. Geschat wordt dat er maandelijks zo'n 3,5 miljard pesos binnenkomt, ruim het dubbele van het huidige bedrag. Het aantal individuele bijdragers zal stijgen van 2,8 naar 10,2 miljoen personen. Als je degenen met een open geschiedenis meetelt, komt het aantal uit op 19 miljoen extra, terwijl er meer dan 25 miljoen zijn voltooid.

Zo’n volume is een enorme uitdaging. Zelfs onder normale omstandigheden zou de verandering in grootte een buitengewone voorbereiding vergen om ervoor te zorgen dat de overgang naadloos verloopt en de gebruiker het verschil niet merkt.

Interne uitdagingen die zich voordoen, zijn onder meer het opleiden van personeel en de IT-uitdagingen die nodig zijn om aan de veel grotere vraag dan vandaag de dag te kunnen voldoen. Er zijn aanwijzingen dat er enige vooruitgang is geboekt, maar er zijn mensen die erop wijzen dat de twijfels in de organisatie van Jaime Dussán veel groter zijn dan de zekerheden.

Het volstaat om de procedures op te sommen die burgers het snelst zullen eisen, naast de gebruikelijke pensioenbetalingen voor gepensioneerden: invaliditeitsuitkeringen, nabestaandenpensioenen, invaliditeitspensioenen en een stortvloed aan vragen over toegang tot de nieuwe subsidie ​​en de andere gevestigde pijlers.

Om effectief te kunnen reageren, is het nodig dat we inzicht hebben in de werkgeschiedenis van elk lid. Zo kunnen we eerlijk reageren op vragen en adviezen. Gezien de beperkingen op technologisch vlak lijkt het waarschijnlijk dat de oplossing ligt in het uitbreiden van de loonlijst en het filiaalnetwerk. In ieder geval is een goed informatiesysteem daarvoor essentieel. In het dagelijks leven is het van groot belang dat ieders bijdrage op de juiste manier wordt toegeschreven, zodat niemand wekenlang verliest. Wanneer er klachten en claims ontstaan ​​over mogelijke inconsistenties, moet er snel gereageerd worden.

In zo'n hectische situatie is de kans op fouten groter, vooral als een deel van het werk met de hand moet worden gedaan. Achterstanden kunnen ontstaan, en er kunnen klachten komen van het publiek dat inmiddels gewend is met een paar klikken te weten hoe het met hun accounts gaat.

Aan de andere kant zijn er ook veel complexiteiten voor de beheerders van de aanvullende component van individuele besparingen (Accai), waaronder de huidige beheerders van pensioenfondsen en het staatsbedrijf Positiva Seguros. Daartoe behoort de oprichting van tien nieuwe fondsen, gebaseerd op leeftijdscategorieën, zonder dat de criteria voor de beloning van het beheer van deze fondsen helemaal duidelijk zijn.

Een bijkomend probleem is dat, conform de wet, Colpensiones maandelijks een bedrag moeten overmaken aan de Bank van de Republiek voor het bijdragende pijlerspaarfonds, dat beheerd zal worden door de Emittent. Hoewel de overdrachten naar verwachting zeer binnenkort zullen beginnen, is het decreet dat dit voertuig reguleert nog niet afgerond en is het contract dat met de natie moet worden ondertekend, ook nog niet getekend.

Naarmate de kalender vordert, komen er allerlei losse eindjes aan het licht. Om deze reden zeggen veel ambtenaren in stilte dat de beste praktische oplossing zou zijn om het Constitutionele Hof uitstel te verlenen voor het geval dat het Congres verplicht is een plan te wijzigen dat slecht is uitgevoerd.

Hoe dan ook, de weg die voor ons ligt, is zeer veeleisend. Naast de discussie over de duurzaamheid van een hervorming die de lasten voor toekomstige generaties vergroot en de hiaten in de dekking van het vervangende systeem niet opvult , is er ook de verplichting om een ​​nieuw huis te betrekken waar schijnbaar kamers aan worden toegevoegd en gaandeweg andere ruimtes worden verwijderd.

Verre van een goed geplande route, is er sprake van een flinke dosis improvisatie die storend is. Dingen op de ‘Colombiaanse manier’ doen, wordt soms geassocieerd met het vermogen om creatief te zijn en een uitweg te vinden uit uitdagingen.

Maar in dit geval zien we dat de toekomst van het pensioenbeheer nog onzeker is vanwege een reeks onzekerheden. Het is een schande dat hier de hoop en het welzijn van miljoenen op het spel staan. Zij vragen zich niet alleen af ​​wat de verre toekomst ons zal brengen , maar ook wat er met hen zal gebeuren vanaf 1 juli volgend jaar.