Güney Kutbu'nun erimesi Hollanda deniz seviyesi için kritik önem taşıyor: Bu araştırmacılar etkisini ölçüyor

Bunun ne kadar hızlı gerçekleşebileceğine dair daha fazla netlik kazanmak için Hollandalı bilim insanları, önce İsviçre dağlarında ölçüm ekipmanlarını test ediyor. Bu ekipmanlar daha sonra Dünya'nın Güney Kutbu'nu çevreleyen kıta olan Antarktika'ya gönderilecek.

Bilim insanları geçen hafta ölçüm cihazlarını Alpler'den çıkardılar. Cihazlar, Avrupa'nın en yüksek şehri olan İsviçre'nin Davos kenti yakınlarındaki bir dağın tepesindeydi. RTL Nieuws onlara eşlik etti.

Alpler'deki buz, hem kar hem de buzul formunda, özellikle yaz sıcaklıklarının artmasıyla birlikte hızla eriyor. Sensörler, tüm bu güneş radyasyonunun ürettiği eriyik su miktarını hassas bir şekilde ölçmek için kullanılıyor. Araştırmacı Maurice van Tiggelen, kilit sorulardan birinin ne kadar suyun akıp gittiği olduğunu söylüyor. Ve bu suyun ne kadarının aynı yerde kalıp tekrar donduğu da önemli.

Bu bilgi, Antarktika'daki araştırmalar için hayati önem taşıyor. "Biz bilim insanları için, karda ne kadar eriyik su olduğunu ve bu suyun ne olduğunu bilmek hâlâ zor. Eriyip giderse, deniz seviyesinin yükselmesi üzerinde önemli bir etkisi olur. Aksi takdirde, tekrar donarsa, buz tabakasında kalır."

Bu videoda Utrechtli bilim insanlarını Davos yakınlarındaki dağın tepesinde görüyorsunuz:

Bilim insanları, Şubat ayında İsviçre dağlarına ekipmanlarını kurdular; o zamanlar hala 1,5 metre kar vardı. O zamandan beri tüm kar eridi. Araştırmacılar Davos'a vardıklarında hava sıcaktı; yaklaşık yirmi santigrat derece, yani ortalamadan yaklaşık altı derece daha sıcaktı.

İkincisi, yaklaşık 2.660 metre yüksekliğindeki yakınlardaki Weissfluhjoch Dağı'nın zirvesi için de geçerli. Ölçüm cihazları, resmi bir yolun bulunmadığı zirvenin hemen altında bulunuyor. Bilim insanları dört çeker bir araçla zirveye ulaşıyor. Oraya vardıklarında, gördükleri karşısında rahatlıyorlar.

"Kurulumu bıraktığımız gibi bulduk. Bu yüzden çok memnunum. İyi çalışıyor gibi görünüyor." Bu ekipman, daha ileri bilimsel araştırmalar için bu yılın ilerleyen zamanlarında Antarktika'ya gönderilecek.

Utrecht araştırmacıları Güney Kutbu'na seyahat eden tek Hollandalı araştırmacılar değil. Ülkemizin, özellikle de şu anda hızla eriyen buz örtüsünün ne kadar hızlı küçüldüğü konusunda daha fazla bilgi edinmesi gerektiği giderek daha da belirginleşiyor.

Ancak deniz seviyelerinin bu yüzyılda ne kadar hızlı yükseleceğine dair tahminler, birkaç desimetreden yaklaşık bir metreye kadar önemli ölçüde farklılık gösteriyor. İşler ters giderse, daha da yükselebilir.

Antarktika'daki tüm buzulların erimesi durumunda, küresel deniz seviyelerinin yaklaşık 60 metre yükseleceği biliniyor. Bu binlerce yıl sürecek olsa da, orada ne kadar buz biriktiğini gösteriyor.

Gelecekteki deniz seviyesi artışı, insanların ne kadar CO2 ve diğer sera gazı salmaya devam edeceğine büyük ölçüde bağlıdır. Başka bir deyişle, insanlığın ne kadar kömür, petrol ve gaz yakmaya devam edeceğine. 2100 civarında, "düşük emisyon senaryosunda" artış 26 ila 73 santimetre, "yüksek emisyon senaryosunda" ise 59 ila 124 santimetre olacaktır.

Ancak bu seviye daha da yüksek olabilir. "Antarktika buz tabakasının istikrarsızlığı gibi belirsiz süreçler 2100'den önce gerçekleşirse, 2100 civarında deniz seviyesindeki artışın üst sınırı 2,5 metreye kadar artabilir."

(Kaynak: KNMI)

Utrecht araştırmacıları, Antarktika'daki Larsen C Buz Sahanlığı'na gidiyor. Bu buz sahanlıkları hayati bir rol oynuyor. Buzulların kara buzunu yerinde tutan, bir tür mantar veya tıpa görevi gören yüzen buz kütleleri.

Deniz suyu yavaş yavaş ısındıkça, buz sahanlıkları da alttan eriyor. Sahanlıklar kaybolduğunda, buzulların denize daha hızlı akacağından endişe ediliyor.

Van Tiggelen'e göre, Antarktika'da ne kadar eriyik su olduğunu bilmek kısmen bu yüzden önemli. "Bir buz sahanlığında çok fazla eriyik su varsa," diye açıklıyor, "bu su doğrudan buz sahanlığının içinden geçebilir ve tüm buz sahanlığı bir anda kopabilir. Bu nedenle eriyik su miktarı, sahanlığın çökme potansiyelinin bir göstergesidir."

Araştırmacı arkadaşımız Tesse van den Aker, karın nasıl bir sünger gibi davrandığını açıklıyor. "Bir kar tabakası, altındaki buzu korur ve eriyen suyu emebilir." Böyle bir tabaka kuru kar içerebilir, ancak aynı zamanda eriyen suyla tamamen doymuş da olabilir. "Bu konuda daha fazla bilgi edinmek, gelecek projeksiyonları yapmak için önemlidir."

Dağın eteğinde, Davos'ta, SLF bilim enstitüsü de buz araştırmaları yürütüyor. Hollandalı bilim insanı Nander Wever bu enstitüye bağlı. Wever, birkaç yıl önce Antarktika'da bir çadırda konaklayarak araştırmalar yapmıştı.

Wever ayrıca Güney Kutbu'ndaki erimenin gelecekteki deniz seviyesinin yükselmesiyle doğrudan ilişkili olduğunu vurguluyor. "Bu nedenle Hollanda'nın Antarktika üzerinde çok sayıda araştırma yürütmesi son derece mantıklı," diyor.

Enstitüde, sıcaklığın sıfırın çok altında olduğu özel bir dondurucu odada, Antarktika'dan gelen kar bilimsel amaçlar için bile depolanıyor. "Biz, İsviçreliler olarak, bu uluslararası araştırmaya katkıda bulunmaktan mutluluk duyuyoruz. Ayrıca, karın aşırı koşullarda nasıl davrandığını görerek kendimiz de öğreniyoruz."