Przywódcy G7 spotykają się na szczycie w cieniu kryzysu izraelsko-irańskiego i wojen handlowych

BANFF, Alberta — Przywódcy kilku największych potęg gospodarczych świata przybywają w niedzielę do Kanadyjskich Gór Skalistych na szczyt Grupy Siedmiu, odbywający się w cieniu zaostrzającego się konfliktu między Izraelem a Iranem oraz nierozwiązanej wojny handlowej prezydenta USA Donalda Trumpa z sojusznikami i rywalami.

Ataki Izraela na Iran i odwet Teheranu, które zaskoczyły wielu światowych przywódców, to najnowszy sygnał, że świat staje się bardziej niestabilny, gdyż Trump stara się wycofać Stany Zjednoczone z roli światowego policjanta.

W przemówieniu wygłoszonym w samolocie do Kanady, gdzie miał wziąć udział w szczycie, brytyjski premier Keir Starmer powiedział, że rozmawiał z Trumpem, premierem Izraela Benjaminem Netanjahu i innymi światowymi przywódcami o wysiłkach mających na celu deeskalację kryzysu.

Wielka Brytania wysyła myśliwce i inne posiłki wojskowe na Bliski Wschód.

„Mamy długotrwałe obawy dotyczące programu nuklearnego Iranu. Uznajemy prawo Izraela do samoobrony, ale jestem absolutnie pewien, że to musi zostać złagodzone. Istnieje ogromne ryzyko eskalacji dla regionu i szerzej”, powiedział Starmer, dodając, że spodziewa się, że „intensywne dyskusje” będą kontynuowane na szczycie.

Pełniący obowiązki gospodarza szczytu premier Kanady Mark Carney podjął decyzję o zaniechaniu corocznej praktyki wydawania wspólnego oświadczenia, zwanego również komunikatem, na zakończenie spotkania.

Biorąc pod uwagę, że inni przywódcy chcą rozmawiać z Trumpem i odwieść go od nałożenia ceł, istnieje ryzyko, że szczyt stanie się serią dwustronnych rozmów, a nie pokazem jedności.

Trump jest dziką kartą szczytu . Nad spotkaniem górują jego zapalne groźby uczynienia Kanady 51. stanem i przejęcia Grenlandii . Prezydent Francji Emmanuel Macron przybył do Grenlandii w niedzielę na bardzo symboliczny przystanek w drodze do Kanady, spotykając się z przywódcą terytorium arktycznego i premierem Danii na pokładzie duńskiego lotniskowca helikopterów.

Biuro Macrona stwierdziło, że podróż do Grenlandii jest przypomnieniem, że Paryż popiera zasady suwerenności, integralności terytorialnej i nienaruszalności granic zapisane w Karcie Narodów Zjednoczonych.

Macron, który jest jednym z niewielu przywódców, którzy znali Trumpa z jego pierwszej kadencji, był pierwszym europejskim przywódcą , który odwiedził Biały Dom po objęciu przez Trumpa urzędu i wyszedł z wizyty w Gabinecie Owalnym obronną ręką.

Jednak pomimo sporadycznej zażyłości obu przywódców, próby porozumienia między Macronem a Trumpem nie przyniosły większych efektów, a Francja została uwikłana w planowane przez prezydenta cła na towary z Unii Europejskiej.

Nie przyniosło to również żadnych amerykańskich gwarancji bezpieczeństwa dla Ukrainy, mimo wysiłków Macrona i Starmera, zmierzających do zbudowania koalicji państw, które mogłyby wysłać wojska po zawieszeniu broni z Rosją, w nadziei, że przekona to administrację Trumpa do udzielenia wsparcia.

Trump ma przybyć późnym wieczorem w niedzielę do Kananaskis w Albercie. Dwustronne spotkania między innymi liderami są możliwe w niedzielę, ale program szczytu nie rozpocznie się przed poniedziałkiem.

Peter Boehm, kanadyjski szerpa szczytu G7 w Quebecu w 2018 r. i weteran sześciu szczytów G7, spodziewa się, że głowy państw zmienią temat dyskusji, aby poświęcić więcej czasu wojnie.

„Przywódcy mogą zorganizować dyskusję, być może nawet oświadczenie” – powiedział Boehm. „Agenda polityki zagranicznej stała się dzięki temu znacznie szersza”.

Przywódcy, którzy nie są częścią G7, ale zostali zaproszeni na szczyt przez Carneya, to głowy państw: Indii, Ukrainy, Brazylii, RPA, Korei Południowej, Australii, Meksyku i Zjednoczonych Emiratów Arabskich. Unikanie taryf będzie nadal priorytetem.

„Przywódcy, a nadchodzą nowi, będą chcieli spotkać się z Donaldem Trumpem” – powiedział Boehm. „Trump nie lubi wielkiego okrągłego stołu tak bardzo, jak rozmów w cztery oczy”.

Spotkania dwustronne z prezydentem USA mogą być napięte, ponieważ Trump wykorzystuje je, aby zastraszyć przywódców Ukrainy i RPA.

Były premier Kanady Jean Chrétien powiedział w tym tygodniu panelowi, że jeśli Trump rzeczywiście zacznie działać, przywódcy powinni go zignorować i zachować spokój, tak jak zrobił to Carney na niedawnym spotkaniu w Gabinecie Owalnym.

„On ma skłonności do tyranizowania” – powiedział Chrétien. „Jeśli Trump postanowił zrobić show, żeby być w wiadomościach, zrobi coś szalonego. Pozwólmy mu to zrobić i gadać normalnie”.

Starmer odbył w lutym ciepłe spotkanie w Gabinecie Owalnym z prezydentem, uwodząc Trumpa zaproszeniem króla Karola III na wizytę państwową. Trump chwalił brytyjskiego premiera, pomimo ich różnic politycznych.

W zeszłym miesiącu Wielka Brytania i USA ogłosiły, że zawarły umowę handlową , która obniży amerykańskie cła na brytyjskie samochody, stal i aluminium. Jednak nie weszła ona jeszcze w życie, chociaż brytyjscy urzędnicy twierdzą, że nie obawiają się, że administracja Trumpa może się wycofać.

Próby Starmera, by uwieść Trumpa, postawiły go w niezręcznej sytuacji z Kanadą, byłą kolonią Wielkiej Brytanii, bliskim sojusznikiem i członkiem Wspólnoty Narodów. Starmer spotkał się również z krytyką — zwłaszcza ze strony Kanadyjczyków — za to, że nie odpowiedział na wyrażone przez Trumpa pragnienie, by Kanada stała się 51. stanem.

Zapytany, czy nakazał Trumpowi zaprzestanie gróźb wobec 51. stanu, Starmer powiedział agencji Associated Press: „Nie będę wdawał się w szczegółowe rozmowy, jakie odbyłem, ale pozwólcie, że powiem jasno: Kanada jest niepodległym, suwerennym krajem i cenionym członkiem Wspólnoty Narodów”.

Wojna na Ukrainie będzie na porządku dziennym. Prezydent Wołodymyr Zełenski ma wziąć udział w szczycie i prawdopodobnie spotka się z Trumpem, spotkanie nastąpi zaledwie kilka miesięcy po ich bolesnym spotkaniu w Gabinecie Owalnym , które obnażyło ryzyko spotkania z prezydentem USA.

Starmer spotkał się z Carneyem w Ottawie przed szczytem, ​​na którym rozmawiali o bezpieczeństwie i handlu. Była to pierwsza wizyta brytyjskiego premiera w Kanadzie od ośmiu lat.

Niemieccy urzędnicy chętnie odrzucili sugestię, że szczyt będzie wydarzeniem „sześciu na jednego”, zauważając, że kraje G7 mają między sobą duże różnice w podejściu do różnych kwestii.

„Jedynym problemem, którego nie da się przewidzieć, jest to, co zrobi prezydent Stanów Zjednoczonych w zależności od nastroju i potrzeby znalezienia się w wiadomościach” – powiedział Chrétien .

____

Lawless relacjonował z Ottawy, Ontario. Do przygotowania tego reportażu przyczynili się dziennikarze AP: Josh Boak z Calgary (Alberta), Mari Yamaguchi z Tokio, Sylvie Corbet z Paryża, Geir Moulson z Berlina i Nicole Winfield z Rzymu.