Nowe narzędzia AI obiecują tłumaczenie w czasie rzeczywistym, więc nie musisz tego robić. Ale czy to dobra rzecz?

Dostępny jest zestaw nowych i nadchodzących narzędzi, które mają na celu ułatwienie i przyspieszenie tłumaczenia między językami bardziej niż kiedykolwiek wcześniej — niektóre z nich wykorzystują sztuczną inteligencję.

Na przykład podczas wydarzenia I/O 2025 firma Google ujawniła usługę tłumaczenia na żywo, którą dodała do swojego narzędzia do wideokonferencji Google Meet. Demonstracja pokazała dwie osoby rozmawiające ze sobą — jedna po angielsku, druga po hiszpańsku — a ich wypowiedź była tłumaczona na drugi język z krótkim, kilkusekundowym opóźnieniem. Głos generowany komputerowo naśladował głos i intonację oryginalnego mówcy.

Roger J. Kreuz, profesor na Uniwersytecie w Memphis, specjalizujący się w psychologii języka, powiedział, że pokaz tłumaczenia na żywo firmy Google był „naprawdę niesamowitym osiągnięciem technologicznym”, ale jego wyreżyserowany charakter pozostawia wątpliwości co do tego, jak sprawdzi się podczas prawdziwego spotkania.

„Rozmowy rzadko są tak czyste, jak te, które widzieliśmy w wersji demonstracyjnej” – powiedział. „Zazwyczaj nakładają się na siebie lub przerywają, a ja mogę sobie tylko wyobrazić kakofonię, jaka by powstała, gdyby ludzie rozmawiali ze sobą podekscytowani... a głosy się włączały i wyłączały. Jak to jest kontrolowane?”

Eksperci ostrzegają, że narzędzia takie jak to rodzą duże pytania o to, co może zostać utracone w tłumaczeniu. Ponieważ podczas gdy firmy technologiczne często zachwalają te narzędzia jako naukowe i obiektywne, język tak naprawdę nie działa w ten sposób w prawdziwym świecie.

W marcu Bloomberg poinformował, że Apple planuje udoskonalić swoje słuchawki AirPod, aby umożliwić im tłumaczenie mowy słyszanej na bieżąco z różnych języków. (Jak podano w raporcie, konkurencyjny produkt Google'a, Pixel Buds, posiada tę funkcję od lat).

Jak twierdzi dziennikarka WIRED i starsza redaktorka działu biznesowego Louise Mataskis, doniesienia o próbie Apple w segmencie tłumaczeń na żywo są godne uwagi, ponieważ firma zazwyczaj nie wprowadza nowych funkcji technologicznych tak szybko jak inni.

„Mają tendencję do wstrzymywania się, dopóki technologia nie dojrzeje i nie będzie pewności, że będzie niezawodna. Myślę więc, że to pokazuje, że ta technologia naprawdę zaczyna dojrzewać” – powiedziała Piya Chattopadhyay z The Sunday Magazine .

Obecnie tłumaczenie mowy Google'a oferuje tłumaczenie tylko między angielskim i hiszpańskim i jest dostępne tylko w Stanach Zjednoczonych dla każdego, kto płaci za usługi premium Google AI Pro. Firma twierdzi, że nie zapisuje dźwięku użytkowników, żadne modele AI nie są trenowane za pomocą głosu, a funkcja jest dostępna tylko za zgodą.

Przedstawiciel Google powiedział CBC, że usługa doda więcej języków „w ciągu najbliższych kilku tygodni”. Powiedzieli, że funkcja ta wykorzystuje duży model języka AI o nazwie AudioLM, opracowany przez Google DeepMind.

Czy masz w domu toaletę?

Mataskis twierdzi, że narzędzia językowe mogą pomóc ludziom w ćwiczeniu nauki języków, ale przestrzega, że ​​chociaż narzędzia lub aplikacje często przedstawiają się jako neutralne — tzn. istnieje tylko jeden poprawny sposób na przetłumaczenie słowa lub frazy — mogą one pomijać ważne różnice kontekstowe lub kulturowe.

„W języku mandaryńskim nie dajemy ludziom rzeczy do posiadania w pracy. Więc nigdy nie powiedziałbyś po mandaryńsku: 'czy macie łazienkę?' Powiedziałbyś: 'gdzie jest łazienka w tym miejscu?'”

Mataskis, która korzystała z Tłumacza Google, gdy zaczynała uczyć się mandaryńskiego za granicą na Tajwanie, spotykała się z pytającym spojrzeniem, gdy pytała tę pierwszą w kawiarniach. „Często ci bariści dziwnie na mnie patrzyli, a ja nie zdawałam sobie sprawy, że w zasadzie pytałam: »czy masz toaletę w domu?«”.

Co więcej, rodzaj tłumaczeń, które otrzymujesz, może powiedzieć, jak baza językowa narzędzia została wyszkolona. Mataskis mówi, że wraz z nauką mandaryńskiego, jej „przeczucie” jest takie, że narzędzia tłumaczeniowe wykorzystują chińskie teksty mediów państwowych.

„To jest w pewnym sensie używanie takich, jak, tytułów honorowych, aby odnosić się do Komunistycznej Partii Chin. Albo, jakby to można było stłumić w sposób, w jaki państwowe media i/lub dokumenty rządowe są często — wiesz, w pewnym sensie bardzo suche i używają dużo formalnego języka” — powiedziała.

Kreuz zauważa, że ​​historycznie rzecz biorąc, aplikacje tłumaczeniowe miały problemy z wykrywaniem i prawidłowym tłumaczeniem sarkazmu lub homofonów. Natknął się na to drugie, gdy tureckie tłumaczenie jednej z jego książek najwyraźniej nie trafiło w sedno tytułu.

„Wpisałem tytuł do Tłumacza Google. Jest rok 2018. Najwyraźniej dosłownie oznaczało to: Jak osiągnąć biegłość w obcym języku . A to, co mi dało, to: Jak osiągnąć biegłość w obcym dildach , co było po prostu dziwne” – powiedział.

Język jako różnorodność biologiczna

Muhammad Abdul-Mageed, kanadyjski przewodniczący badań nad przetwarzaniem języka naturalnego i uczeniem maszynowym, uważa, że ​​firmy powinny zachować szczególną ostrożność, tworząc narzędzia do tłumaczenia AI dla języków międzynarodowych, które mogą mieć niewiele wspólnego z językami europejskimi.

Przykładowo, pewne dźwięki wydawane przez osobę mówiącą po angielsku mogą nie mieć odpowiednika w języku arabskim, co może stanowić wyzwanie dla narzędzi, od których oczekuje się natychmiastowego tłumaczenia.

„W pewnym sensie nie możemy oceniać wszystkich tych języków w ten sam sposób” – powiedział.

Abdul-Mageed ostatnio zajmuje się językami afrykańskimi, licząc na to, że uda mu się opracować zaawansowane narzędzia, które umożliwią tłumaczenie między nimi z taką łatwością, z jaką Google czy Apple tłumaczą język angielski i inne języki europejskie.

Jego zdaniem działania mające na celu zachowanie języków można postrzegać jako kolejny sposób na zachowanie różnorodności biologicznej, a postęp w uczeniu maszynowym i innych technologiach może okazać się skutecznym narzędziem w tym zakresie.

„Chcemy zachować królestwo zwierząt, królestwo roślin itd. Język jest częścią nas, prawda? A jeśli pozbędziemy się pewnych języków, pozbędziemy się części nas samych” – powiedział.

Choć tłumaczenie na żywo jest bardzo wygodne, nie zastąpi samodzielnej nauki i osiągnięcia biegłości w posługiwaniu się drugim lub trzecim językiem.

Mataskis mówi, że rozmawiała z badaczami, którzy odkryli, że nauka większej liczby języków może poprawić neuroplastyczność mózgu. „Więc nauka drugiego języka przynosi dosłownie korzyści zdrowotne” – powiedziała.

Chce zachęcić ludzi do korzystania z nowych narzędzi językowych, także tych opartych na sztucznej inteligencji, jako potencjalnej pomocy w nauce, a nie tylko jako podpórki.

Korzystanie z niego w ten sposób może pomóc Ci przygotować się do kolejnej, prawdopodobnie najlepszej, pozaakademickiej sytuacji do nauki: pójścia do baru z przyjacielem, który biegle włada tym językiem, i po prostu spędzenia razem czasu i porozmawiania.

„Pomyśl o tych narzędziach jako o sposobie na ułatwienie tego połączenia, a nie jako o pośredniku między tobą a tą drugą osobą” – powiedziała.