Nowe obowiązki dla 2477 gmin. Będą musiały zapewnić wysokiej jakości wodę

• W środę 18 czerwca Komisja Europejska skierowała do TSUE skargę na Polskę w związku z niewdrożeniem tzw. dyrektywy o wodzie pitnej.
• Polska była zobowiązana do transpozycji tej dyrektywy do prawa krajowego i dostosowania się do jej postanowień do 12 stycznia 2023 r.
• Projekt nowelizacji wdrażającej dyrektywę jest na etapie Komisji Prawniczej. Zobowiązuje gminy m.in. do prowadzenia monitoringu jakości wody, identyfikacji grup nieposiadających dostępu do wody, ustalenia przyczyn i podjęcia środków zaradczych oraz informowania o możliwości przyłączenia do sieci wodociągowej.

W środę, 18 czerwca Komisja Europejska skierowała do TSUE skargę na Polskę w związku z niewdrożeniem tzw. dyrektywy o wodzie pitnej.

Zgodnie z art. 24 tej dyrektywy z 16 grudnia 2020 r. (2020/2184), państwa członkowskie miały wprowadzić w życie przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania obowiązków wynikających z dyrektywy do 12 stycznia 2023 r.

Dyrektywa w wersji przekształconej aktualizuje normy jakości wody, zapewniając wszystkim obywatelom Unii Europejskiej wysokiej jakości wodę wodociągową i nakłada na kraje członkowskie obowiązki w zakresie zapobiegania, aby w wodzie pitnej nie znajdowały się m.in. substancje zaburzające gospodarkę hormonalną (jak nonylofenol i beta-estradiol), farmaceutyki czy mikroplastik. Dyrektywa w sprawie wody pitnej ma pomóc chronić zdrowie ludzi.

Zdaniem KE dotychczasowe wysiłki władz polskich w zakresie wdrożenia dyrektywy były niewystarczające i w związku z tym skierowała do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej wniosek o nałożenie na Polskę sankcji finansowych.

W Polsce nowelizacja ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków oraz niektórych innych ustaw, wdrażająca wspomnianą dyrektywę, jest na etapie Komisji Prawniczej.

Projekt nowelizacji ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków oraz niektórych innych ustaw zakłada wprowadzenie regulacji określających obowiązki dostawców wody obejmujących badania jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi w zakresie wewnętrznej kontroli jakości wody, doprecyzowanie procedur wykonywanych przez Państwową Inspekcję Sanitarną w zakresie monitoringu jakości wody przeznaczonej do spożycia, a gminy do podejmowania działań mających na celu poprawę dostępu do wody pitnej oraz upowszechniania korzystania z wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi.

Projekt nowelizacji wskazuje, że 2477 gmin w Polsce zostanie zobowiązanych do:

• prowadzenia monitoringu jakości wody przeznaczonej do spożycia,
• identyfikacji grup nieposiadających dostępu do wody,
• ustalenia przyczyn i podjęcia środków zaradczych w tej kwestii.

Osoby, które takiego przyłączenia nie posiadają, gmina będzie miała obowiązek informować o możliwości przyłączenia do sieci wodociągowej lub alternatywnych sposobach uzyskania dostępu do wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi.

Ponadto, samorząd będzie musiał zachęcać właścicieli obiektów publicznych i prywatnych do przeprowadzania oceny ryzyka w wewnętrznych systemach wodociągowych oraz prowadzenia innych działań skierowanych również do konsumentów mających na celu wyeliminowanie lub zmniejszenie ryzyka związanego z wewnętrzną dystrybucją wody we wszystkich wewnętrznych systemach wodociągowych.

Samorząd będzie musiał także zapewnić pomoc we wdrożeniu środków służących poprawie dostępu do wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi.

Łącznie przewidywane do poniesienia koszty w zakresie jednostek samorządu terytorialnego wyniosą 1,71 mld zł. Wysokość wydatków JST oszacowana została na podstawie kalkulacji kosztów utrzymania pracowników JST w związku z realizacją nowych zadań. Planuje się pokrycie tych kosztów w ramach subwencji ogólnych z budżetu państwa.

Zgodnie z projektem nowelizacji nałożony zostanie obowiązek przeprowadzenia oceny ryzyka na dostawców wody oraz właścicieli lub zarządców obiektów priorytetowych, czyli obiektów budowlanych niemieszkalnych przeznaczonych do okresowego albo stałego pobytu ludzi oraz obiektów budowlanych użyteczności publicznej oraz właścicieli lub zarządców budynków mieszkalnych lub innych niebędących obiektami priorytetowymi, z wyłączeniem budynków mieszkalnych jednorodzinnych.

Właściciele lub zarządcy tych obiektów będą także zobowiązani co 6 lat do ich przeglądów i ewentualnych aktualizacji.

Już zgodnie z wyrokiem z 2 lutego 2012 r. (sygn. akt IV SA/Wr 715/11) wydanym przez Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu, ze strony gminy powinny być podejmowane czynności faktyczne i prawne zmierzające do poprawy warunków funkcjonowania istniejących na jej terenie urządzeń wodociągowych.

Nie można bowiem przyjąć, aby zadania obligatoryjne gminy mające na celu zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, które zostały doprecyzowane w ustawie o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę, nie obejmowały obowiązku czynienia starań odnośnie do zachowania odpowiedniego stanu sanitarnego wody dostarczanej mieszkańcom, bez względu na status prawny urządzeń, którymi woda jest dostarczana.