Milieuclubs starten '10 procedures per week' tegen stikstofovertreders

Vandaag worden tien zogeheten handhavingsverzoeken gericht tegen PAS-melders, (boeren)bedrijven die buiten hun schuld om zonder stikstofvergunning zitten, ingediend bij het provinciebestuur van Limburg. Volgende week moet dat ook gebeuren in Gelderland en de week daarna in Friesland. Daarna volgen andere provincies, zeggen de instanties.

Sinds een belangrijke stikstofuitspraak van de Raad van State uit 2019, moeten PAS-melders zo'n vergunning hebben voor bijvoorbeeld de uitbreiding van hun bedrijf - en gaan zij zonder feitelijk illegaal te werk. Tot nu toe werd handhaving echter uitgesteld, omdat het inmiddels demissionaire kabinet een oplossing hoopte te vinden voor deze groep, voornamelijk boeren.

MOB en Vereniging Leefmilieu hopen met de procedures af te dwingen dat er alsnog wordt gehandhaafd op het feit dat de boeren zonder vergunning werken. Dat kan bijvoorbeeld betekenen dat veestapels moeten krimpen, of de uitbreiding niet door kan gaan.

Daarnaast mikken ze op het intrekken van vergunningen van zogenoemde piekbelasters en bijvoorbeeld megastallen, en willen ze om tafel met het demissionaire kabinet om een structurele oplossing voor de stikstofproblematiek te forceren. Door de val van het kabinet dreigt die oplossing verder op de lange baan te worden geschoven.

De nieuwe procedures waar MOB en Vereniging Leefmilieu nu mee komen, moeten gezien worden als een oproep aan politieke partijen om 'af te rekenen met de gijzeling van Nederland door de veehouderijsector', aldus beide organisaties. Door de stikstofproblematiek zit Nederland 'op slot' en kunnen er bijvoorbeeld geen woningen meer worden gebouwd.

Nederland op slot

Werkgeversvoorzitter Ingrid Thijssen van VNO-NCW zei onlangs nog dat haar geduld op is. "De industrie is verantwoordelijk voor 1,6 procent van de stikstofuitstoot. De mobiliteit is dat voor 11 procent. En de agrarische sector is dat voor meer dan 50 procent. Iedereen moet zijn eerlijke aandeel snel gaan leveren."

Het kabinet broedt op verschillende maatregelen om het land weer van het stikstofslot te krijgen, maar die zijn volgens veel partijen niet afdoende.

In deze video leggen we in 1 minuut het stikstofprobleem uit.

Ook de landsadvocaat, de belangrijkste juridische adviseur van het kabinet, is zeer kritisch over de kabinetsplannen om het stikstofprobleem op te lossen. Zonder extra maatregelen is er geen sprake van het vlottrekken van de vastgelopen vergunningverlening, zei de landsadvocaat over de meest recente plannen van minister Wiersma. "Ook is 2035 te laat om de doelen te halen."

'Coulanceregeling bespreekbaar'

De milieuorganisaties kondigden al eerder aan nieuwe stikstofzaken te beginnen. MOB en Vereniging Leefmilieu vinden dat PAS-melders zelf moeten gaan bijdragen aan het oplossen van het stikstofprobleem.

"Voor PAS-melders is een coulanceregeling bespreekbaar, onder de voorwaarde dat die regeling onderdeel is van een echte oplossing van het stikstofprobleem. Zo lang die echte oplossing ontbreekt, zijn de PAS-melders deel van het stikstofprobleem", aldus MOB-voorzitter Johan Vollenbroek.

Boerenprotestgroep Agractie Nederland is boos over de plannen van de milieuclubs. "De MOB kiest ervoor om de strijd op het boerenerf te voeren. Verschrikkelijk dat dit over de rug van boeren gespeeld wordt, terwijl boeren die het betreft op geen enkele wijze schuld hebben aan de situatie waarin zij zitten. Het zorgt voor radeloosheid, en bedrijven met hun gezinnen worden letterlijk kapot gemaakt", zegt Agractie in een reactie.

Het is volgens de organisatie treurig dat drie kabinetten er tot nu toe nog niet in zijn geslaagd om de PAS-melders 'in een legale situatie te brengen'. "We roepen de (demissionaire) minister Wiersma op om met een krachtige reactie te komen én het versneld uitrollen van solide natuurbeleid waardoor zaken als deze kansloos raken", aldus Agractie.

'Onder het ijs'

Boerenbelangenorganisatie LTO is ook niet te spreken over de plannen van MOB en Vereniging Leefmilieu. "Hier worden boerengezinnen gereduceerd tot een lobbymiddel om beleidsdoelen te realiseren", zegt LTO-voorzitter Ger Koopmans. "Moreel gezien vind ik dat echt onder het ijs. Dit gaat over gezinnen die al sinds 2019 in onzekerheid leven en zelf ook slachtoffer zijn van het huidige stikstofbeleid." Hij roept MOB op om te kiezen voor een 'constructieve aanpak'.