İncirin başkentinde bahçeler kuruyor

Dünyanın kuru incir başkenti Aydın’da ihracat sezonu başladı, fakat bahçelerde sevinç değil, endişe var. Türkiye genelinde kuru incir rekoltesi bu yıl yüzde 20 düştü. Ülke ihracatının yüzde 79’unu tek başına karşılayan Aydın, 52 bin tonun üzerindeki payını koruyor gibi görünse de üreticiler “Gelecek yıl bu rakamları göremeyiz” diyerek kaygılarını dile getirdi.
Aydın Ticaret Borsası verilerine göre 2024-2025 sezonunda Türkiye 53 bin 621 ton kuru incir ihraç etti. Bunun 42 bin 193 tonu Aydın’dan yola çıktı. TÜİK ise Aydın’ın ülke incir üretimindeki payını yüzde 57,3 olarak açıkladı. Ancak sahada tablo farklı. Üretim alanları daralıyor, ağaçlar kuruyor, maliyetler üreticiyi borç batağına sürüklüyor.
İncirde kalitenin düşmesi ihracatçıyı da endişelendiriyor. Avrupa pazarı için büyük önem taşıyan sarılop türü taze incir için hasat ve ihraç tarihleri açıklandı. Alınan karara göre sarılop incir 17 Temmuz’da hasat edilecek, 18 Temmuz’da ihracata açılacak. Siyah incirde ise kesim tarihi 21 Temmuz, ihraç tarihi 22 Temmuz olarak belirlendi.
Üretici Halil Çetinkaya, yaşadıkları sıkıntıları şöyle anlattı: “Bu yıl her şey kötüye gitti. İncir karasineği meyveleri sardı, maden sahalarının yarattığı tozdan kırmızı örümcek hastalığı arttı. İncirler kuruyor. 2 yıldır güzel esiyor ama bu yıl kalite yerlerde. Rekolte kaybı büyük. Ağaçlar kuruyacak gibi duruyor. Girdiler ateş pahası; ilacı, gübresi yetişmiyor. Jeotermal enerji santralları (JES) toprağı kuruttu. Bizim sesimizi kimse duymuyor.”
Bir diğer üretici Halis Güngör ise iklim krizine dikkat çekti: “İklim değişikliği iyice hissediliyor. Yazın aşırı sıcak, kışın yağış yok. Toprak susuz. Elektrik, mazot, işçilik maliyetleri zaten belimizi kırdı. İncir dalda kalıyor çünkü toplayacak işçi de bulamıyoruz. JES yüzünden köyümüz nefes alamaz oldu. İncir Aydın’ın can damarıydı; şimdi gençler şehre göç ediyor. Toprağımız elimizden kayıyor.”
∗∗∗
TARIM SANAYİYE KURBAN EDİLMESİNÜreticilerin öfkesinin sebeplerinden biri JES’ler ve maden sahaları. Toprağı kurutan, su kaynaklarını tüketen bu projelerin yarattığı tahribat incir bahçelerinde verim kaybına yol açıyor. Çiftçiler sık sık, “Sanayi değil tarım memleketi olmalıyız” diyerek yetkililere çağrıda bulunuyor.
BirGün