PKB wzrósł o 1,4% w pierwszym kwartale, ale od tej pory gospodarka będzie musiała stawić czoła większym wyzwaniom

Według danych Brazylijskiego Instytutu Geografii i Statystyki (IBGE) brazylijska gospodarka wykazała się wigorem w pierwszym kwartale 2025 r., a PKB odnotował wzrost o 1,4% w porównaniu z ostatnimi trzema miesiącami 2024 r. i o 3,5 % w skali 12 miesięcy. Na pozytywne wyniki wpłynęła przede wszystkim siła agrobiznesu i solidny popyt krajowy.

PKB sektora rolnego wzrósł o 12,2% w pierwszym kwartale w porównaniu z poprzednim kwartałem i o 10,2% w porównaniu z analogicznym okresem w 2024 r., co było spowodowane dobrymi zbiorami. Najnowsze dane National Supply Company (Conab) wskazują na zbiory na poziomie 332,9 mln ton – co stanowi wzrost o 11,9% w porównaniu z poprzednim rokiem, na który wpływ miały niekorzystne warunki pogodowe.

Soja wyróżniła się jako główny produkt na tym polu, a jej tegoroczne zbiory spodziewane są na poziomie 14%. Według danych Conab, w trzecim tygodniu maja zebrano już 99,1% nasion oleistych, pozostawiając jedynie niewielkie obszary w Maranhão, Piauí, Santa Catarina i Rio Grande do Sul.

Usługi odnotowały niewielki wzrost w pierwszym kwartale - 0,3% -, praktycznie rejestrując tempo ostatniego kwartału 2024 r. Na wyniki wpłynęły usługi informacyjno-komunikacyjne, które odnotowały 3% wzrost swojej działalności, oraz działalność związana z nieruchomościami, z 0,8%.

Perspektywy wskazują na stopniowe ochładzanie brazylijskiego PKB w 2025 r.

Pomimo obiecującego początku napędzanego przez agrobiznes i usługi, analitycy przewidują stopniowe spowolnienie aktywności gospodarczej w całym roku 2025. Biuletyn Focus Banku Centralnego opublikowany w poniedziałek (26) wskazał, że mediana prognoz wzrostu PKB w tym roku wynosi 2,14%.

Wskaźniki Itaú za kwiecień ujawniają oznaki wyraźniejszego spowolnienia, zwłaszcza w sektorach usług i handlu zależnym od kredytów. Czynniki sezonowe, takie jak wydłużenie świąt w niektórych stanach, również mogą przyczynić się do tej tendencji.

Głównym czynnikiem wpływającym na ochłodzenie prognoz jest opóźniony efekt podwyżki stóp procentowych, która rozpoczęła się we wrześniu 2024 r. Na ostatnim posiedzeniu Komitetu Polityki Pieniężnej (Copom) nastąpił wzrost o 0,5 punktu procentowego, co spowodowało wzrost stopy Selic do 14,75% w skali roku – najwyższego poziomu od 2006 r.

Cykl rosnących stóp procentowych mógł dobiec końca. Kontrakty opcyjne notowane na giełdzie B3 w czwartek (29) wskazywały na 74% prawdopodobieństwo utrzymania się stawki na kolejnym posiedzeniu Copom, zaplanowanym na 17 i 18 czerwca. Oczekiwanie to jest zgodne z medianą prognoz banków, brokerów i firm konsultingowych wskazanych w biuletynie Focus.

Analitycy wskazują, że pierwsze obniżki stawki Selic powinny nastąpić w najlepszym przypadku na ostatnim posiedzeniu w roku, w grudniu. Utrzymywanie wysokich stóp procentowych ma na celu kontrolowanie inflacji i stabilizację oczekiwań, które wciąż wydają się być niezgodne z docelowym poziomem 3%.

Rynek pracy podtrzymuje popyt i pomaga powstrzymać spowolnienie PKB

Czynniki wewnętrzne pomagają powstrzymać spowolnienie gospodarcze. Mimo że według Ogólnego Rejestru Osób Pracujących i Bezrobotnych (Caged) liczba nowych miejsc pracy na podstawie formalnych umów spadła o 4,5% w pierwszych czterech miesiącach w porównaniu z analogicznym okresem w 2024 r., bezrobocie spadło. Po czterech kolejnych miesiącach wzrostu wskaźnik spadł w kwietniu do 6,6% – był to najniższy wskaźnik za ten miesiąc od początku serii danych historycznych w 2012 r.

Według IBGE realne płace (po uwzględnieniu inflacji) w kwietniu odnotowały znaczny wzrost o 6,1% w porównaniu z tym samym miesiącem w 2024 r., co oznacza czwarty rok z rzędu, w którym nastąpiła poprawa wynagrodzeń.

Inicjatywy rządowe, nacechowane populizmem prezydenta Luiza Inácio Luli da Silvy (PT), również przyczyniają się do utrzymania aktywności gospodarczej na wysokim poziomie. Uwolnienie sald FGTS i utworzenie „nowej pożyczki prywatnej” są przykładami tych działań.

Nowa pożyczka, poprzez rozszerzenie konkurencji i uniwersum formalnych pracowników z dostępem do kredytu, ma tendencję do obniżania stóp procentowych i zwiększania średnich warunków pożyczek osobistych – efekt podobny do pierwotnej pożyczki z 2004 r. XP Investimentos szacuje, że ten środek, poprzez uwolnienie dochodów wcześniej przeznaczonych na obsługę długu, może dodać do 0,6 punktu procentowego wzrostu PKB w latach 2025–2026.

Głównym skutkiem tej dynamiki jest trudność w obniżeniu inflacji . Wskaźnik IPCA zgromadzony w ciągu 12 miesięcy osiągnął w kwietniu 5,53% – najwyższy poziom od 2023 r. Ekonomiści z Bradesco przewidują, że redukcja powinna nastąpić dopiero od sierpnia.

Niepewność zewnętrzna stanowi wyzwanie dla prognoz

Globalny scenariusz niesie ze sobą zagrożenia dla gospodarki brazylijskiej, zwłaszcza w kontekście amerykańskiej polityki handlowej. W przeciwieństwie do pierwszej administracji Trumpa, cele taryfowe obejmują teraz praktycznie każdą gospodarkę światową, nie tylko Chiny, co znacznie zwiększa niepewność.

Choć bezpośredni wpływ taryf na gospodarkę brazylijską uważa się za niewielki, biorąc pod uwagę względne zamknięcie kraju na handel zagraniczny, to pośrednie skutki są istotne. Zsynchronizowane ogólnoświatowe spowolnienie i zmienność cen surowców stanowią główne kanały transmisji.

Konsensus rynkowy wskazuje na spowolnienie globalnego PKB w 2025 r. (prognozowane na poziomie 2,8%, poniżej średniej historycznej na poziomie 3,4%), jednak nie przewiduje się scenariusza recesyjnego. XP Investimentos podkreśla, że ​​spadek cen surowców takich jak metale, energia, a zwłaszcza ropa naftowa, wywiera negatywną presję na brazylijską gospodarkę.

Kurs dolara odzwierciedla sytuację globalną, natomiast na kurs realny wpływają przede wszystkim czynniki zewnętrzne. Ostatnie globalne osłabienie dolara amerykańskiego w połączeniu z wysoką różnicą stóp procentowych w Brazylii sprzyja aprecjacji brazylijskiej waluty.

Jednakże istnieją czynniki ograniczające te potencjalne zyski: kontynuacja „amerykańskiej wyjątkowości” (silniejszy wzrost w USA), niepewność fiskalna w kraju i niekorzystna dynamika rachunków zewnętrznych. Prognozy dotyczące kursu wymiany na koniec 2025 r. wynoszą od 5,70 R$ do 5,80 R$ za dolara.