Hugo López-Gatell do WHO? Katastrofalny ruch, który wstrząsa wrażliwym sektorem zdrowia.

W sektorze tak delikatnym jak meksykański system opieki zdrowotnej, gdzie zniszczenie poprzedniej administracji pozostawiło ogromne luki w opiece nad pacjentami, takie jak niedobory dostaw, ekstremalne oszczędności i niepewne usługi publiczne, każda decyzja dotycząca osób odpowiedzialnych ma silny oddźwięk. Plotka, że ​​kontrowersyjny były podsekretarz zdrowia, Hugo López-Gatell, może zostać mianowany przedstawicielem Meksyku w Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), wywołała burzę reakcji. Ale skąd wzięła się ta plotka i jak bardzo jest ona realna?

Iskrą, która rozpaliła kontrowersje, był post na X autorstwa Maríi Eleny Álvarez-Buylla, byłej dyrektorki nieistniejącego już Conacyt (Narodowej Rady Stanu ds. Obrony Tożsamości Narodowej), a obecnie profesorki w Instytucie Ekologii UNAM, gratulujący López-Gatellowi jego rzekomego mianowania na przedstawiciela WHO/PAHO w Genewie, podkreślając jego zarządzanie podczas pandemii COVID-19. Jednak ani ona, ani Gatell nie zajmują stanowisk w obecnej administracji Claudii Sheinbaum, co potęguje wątpliwości.

Wiadomość szybko rozeszła się w mediach społecznościowych, ale została zdementowana przez przewodniczącego zarządu Senatu, Gerardo Fernándeza Noroñę, który zaprzeczył, że do Senatu wysłano oficjalną propozycję, która jest niezbędna do zatwierdzenia nominacji dyplomatycznych. Do tej pory ani rząd Meksyku, ani WHO/PAHO oficjalnie nie potwierdziły nominacji; sprawa pozostaje przedmiotem spekulacji.

Ale nastąpiło to również po innym kontrowersyjnym mianowaniu: Juana Ferrera, byłego dyrektora Insabi, na ambasadora UNESCO w Paryżu. Ferrer, architekt upadku Seguro Popular i powstania nieudanego Insabi, pozostawił system opieki zdrowotnej w ruinie, niemal opróżniając fundusz pokrywający kosztowne choroby osób nieubezpieczonych i zadłużenie w wysokości wielu milionów dolarów wobec dostawców usług medycznych, co nadal utrudnia rozwiązanie problemu niedoboru leków. Prezydent Sheinbaum obiecał w weekend rozwiązać problem do lipca 2025 r., ale po wielokrotnych niepowodzeniach wiarygodność tych obietnic uległa erozji.

Rzekome mianowanie Gatella wywołało spekulacje na temat możliwej próby radykalnego skrzydła Moreny, sprzymierzonego z byłym prezydentem Andrésem Manuelem Lópezem Obradorem, aby umieścić kontrowersyjne postacie. Ani Ferrer, ani Gatell, ani Buylla nie są częścią zespołu Sheinbauma, który jest bardziej zorientowany na techniczne i mniej ideologiczne profile. To doprowadziło niektórych do interpretacji plotek jako manewru mającego na celu usunięcie Gatella z krajowej sceny politycznej, gdzie jego wizerunek jest nadal krytykowany.

Należy zauważyć, że Gatell stał się samozatrudniony w WHO w 2020 r., kiedy został mianowany na cztery lata do panelu ds. Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych, nieodpłatnej roli technicznej bez stałej obecności w Genewie. Należy wyjaśnić, że reprezentacja Meksyku w WHO przypada przede wszystkim Sekretarzowi Zdrowia, obecnie Davidowi Kershenobichowi, który jest odpowiedzialny za uczestnictwo w Światowym Zgromadzeniu Zdrowia (WHA) lub delegowanie komuś innemu. Ponadto komitety doradcze WHO nie są przydzielane przez kraj, ale raczej poprzez bezpośrednie zaproszenia lub otwarte nabory, jak miało to miejsce w przypadku dr. Julio Frenka w 1998 r., osobiście zaproszonego przez ówczesną Dyrektor Generalną Gro Harlem Brundtland, bez interwencji rządu Meksyku.

W WHO kraje członkowskie uczestniczą poprzez delegacje do WHA, Zarządu Wykonawczego i komitetów regionalnych PAHO. Meksyk, jako aktywny członek, wysyła delegacje pod przewodnictwem wysokich rangą urzędników Ministerstwa Zdrowia i Stałej Misji w Genewie. Na 77. WHA w 2024 r. Meksyk reprezentowali dyrektor Cenaprece i ambasador w Genewie, promując inicjatywy takie jak Food Systems Public Policy Network. Nie ma dowodów na to, że Gatell będzie piastował stanowisko w tych organach w 2025 r.

Stanowiska w WHO, jeśli są dostępne, są obsadzane na podstawie zasług zawodowych, a nie nominacji rządowych. Na przykład Frenk, który był kandydatem na stanowisko dyrektora generalnego WHO w 2003 r., startował na podstawie własnych zasług, a nie jako oficjalny przedstawiciel Meksyku. W tym sensie pomysł, że Gatell miałby zostać „wysłany” do WHO przez rząd Meksyku, nie ma logiki w procesach organizacji.