Wzrost płacy minimalnej powoduje wzrost pozostałych wynagrodzeń objętych układem zbiorowym pracy.

Wzrost minimalnego wynagrodzenia interprofesjonalnego (SMI) powoduje wzrost płac powyżej tego punktu odniesienia, który jest regulowany przez układy zbiorowe pracy. Jest to wynik badań Ferrana Eliasa (University of Girona) i Marca Riudavets-Barconsa (University of Helsinki) opublikowanych przez Barcelona Institute of Economics (IEB-UB) w raporcie na temat SMI.

„W krajach, w których obowiązują stosunkowo scentralizowane układy zbiorowe pracy i aktywne negocjacje płacowe, polityka płacy minimalnej nie tylko zwiększa dochody pracowników bezpośrednio dotkniętych tą polityką, ale także przynosi korzyści tym, którzy zarabiają więcej” – stwierdzono w raporcie, który analizuje wydarzenia w Hiszpanii w 2019 r., gdy płaca minimalna wzrosła realnie o 21,5%.

Na każdy 1% wzrostu przeciętnej pensji do poziomu płacy minimalnej przypada wzrost innych wynagrodzeń o około 0,5%.

Jednym z powodów tego efektu domina przy wyższych pensjach niż te ustalone przez płacę minimalną jest „zachowanie hierarchii płac wśród pracowników”. W negocjacjach zbiorowych, jeśli niższe płace narzucone przez płacę minimalną docierają do średniego szczebla zarządzania, możliwe jest uzgodnienie podniesienia tych pośrednich wynagrodzeń w celu utrzymania dodatniej różnicy w porównaniu do szeregowych pracowników.

Badacze podkreślają, że „Hiszpania stanowi wyjątkowe środowisko do badania interakcji między płacą minimalną a negocjacjami zbiorowymi”, ponieważ „nie ma tam automatycznego mechanizmu transmisji” podwyżek płacy minimalnej, a także dlatego, że odsetek pracowników objętych układami zbiorowymi wynosi 80,8%. W Europie wynosi on około 70%.

Badanie wykazało, że na każdy 1% wzrostu średnich wynagrodzeń w kierunku płacy minimalnej, inne pensje wzrastają o 0,53%. Naukowcy przyznają również, podobnie jak inne badania w badaniu płacy minimalnej opublikowanym przez IEB-UB, że istnieje negatywny wpływ na zatrudnienie wraz z utratą pracy, ale jest to marginalne. „Poprawa płac prawie czterokrotnie zwiększa utratę pracy” — stwierdza raport.

Przeczytaj także Wzrost płacy minimalnej spowodował wzrost konsumpcji sprzętu elektronicznego i rozrywki Jaume Masdeu

Oczywiste jest, że wpływ płacy minimalnej na płace nieindeksowane do płacy minimalnej jest mniejszy w miarę wzrostu poziomu wynagrodzenia. Tak więc wspomniany 1% wzrost płac w celu osiągnięcia płacy minimalnej ma wpływ wynoszący jedynie 0,07% dla 10% pracowników o najwyższych pensjach.

Naukowcy odkryli również, że w przedsiębiorstwach, w których obowiązywały układy zbiorowe pracy, a które zostały objęte podwyżką płacy minimalnej, odnotowano ogólnie większe podwyżki wynagrodzeń niż w innych przedsiębiorstwach.

W innym artykule w specjalnym wydaniu IEB-UB poświęconym płacy minimalnej Attila Lindner (University College London) twierdzi, że „dowody empiryczne wskazują, że wzrost płacy minimalnej ma stosunkowo niewielki wpływ na zatrudnienie, szczególnie wśród pracowników nisko opłacanych”. Dodaje, że „zamiast redukować miejsca pracy, firmy zazwyczaj dostosowują się do wzrostu cen, poprawy wydajności i niewielkich spadków zysków”.

Christine Aumayr-Pintar i Carlos Vacas (Eurofund) wskazują, że punktem odniesienia przy określaniu, czy płaca minimalna jest odpowiednia, jest równowartość „60% mediany płacy brutto lub 50% przeciętnej płacy brutto”.