Bruksela chce zmobilizować 100 miliardów euro poprzez utworzenie Banku Czystego Przemysłu

W obliczu rosnących napięć handlowych ze Stanami Zjednoczonymi i wyścigu o konkurencyjność przemysłu między głównymi potęgami świata, Komisja Europejska, zgodnie z obietnicą, określiła główne kierunki działania nowej kadencji ustawodawczej w ciągu pierwszych 100 dni swojej kadencji. Czyni to poprzez uruchomienie drugiej części Zielonego Paktu, który obowiązywał w poprzedniej kadencji, czyli Paktu na rzecz Czystego Przemysłu. Plan uruchomienia kwoty do 100 miliardów euro w krótkim okresie za pośrednictwem Banku Czystego Przemysłu w celu zapewnienia wsparcia finansowego dla branży zielonej energii i dekarbonizacji, z czego 1 miliard euro zostanie przekazany w ramach kolejnego budżetu UE. Plan ten obejmuje środki mające na celu przyspieszenie przyznawania pomocy państwa i zachęt podatkowych mających na celu mobilizację zielonych inwestycji.

Ideą Paktu na rzecz Czystego Przemysłu jest wdrożenie w praktyce przemysłowej procesu dekarbonizacji zainicjowanego w poprzedniej kadencji, ze szczególnym uwzględnieniem sektorów najbardziej energochłonnych, których konkurencyjność spada z powodu wysokich cen energii elektrycznej, a także zielonych źródeł energii w ramach przechodzenia na energię odnawialną.

W tym celu plan przewiduje stworzenie krajowych zachęt podatkowych, w odniesieniu do których Komisja wyda zalecenia na szczeblu europejskim. Wiceprzewodnicząca UE ds. czystej transformacji Teresa Ribera wskazała, że ​​plan obejmuje „działania średnioterminowe mające na celu zapewnienie pewności i przewidywalności w celu budowania zaufania, odblokowania inwestycji i zapewnienia firmom niezbędnych warunków do rozwoju”.

Plan Europejskiego Zarządu zawiera zatem kilka propozycji. Z jednej strony, poprzez przyjęcie uproszczonych ram udzielania pomocy państwa na rzecz czystego przemysłu, co pozwoli na szybsze zatwierdzanie nowej pomocy publicznej w celu promowania rozwoju odnawialnych źródeł energii, przyspieszenia procesów dekarbonizacji i zapewnienia wystarczających zdolności produkcyjnych na potrzeby czystego przemysłu.

Ponadto plan ten zakłada nie tylko wzmocnienie Funduszu Innowacji, ale także utworzenie Banku Dekarbonizacji Przemysłowej, którego finansowanie w wysokości 100 mld euro będzie pochodzić z Funduszu Innowacji (20 mld), ze składek Państw Członkowskich (30 mld) i z korzyści generowanych przez prawa do emisji (25 mld) oraz z uproszczenia przepisów przeprowadzonego przez Komisję Europejską w ramach programu Invest EU (25 mld).

Bruksela proponuje konkretnie dokonanie przeglądu programu Invest EU w taki sposób, aby zwiększyć jego zdolność do podejmowania ryzyka i zmobilizować do 50 miliardów euro finansowania publicznego i prywatnego na rzecz czystego przemysłu, zielonej mobilności i redukcji odpadów.

Zaangażowany będzie również Europejski Bank Inwestycyjny, który zapewni branży szereg pakietów finansowych, mających na celu promowanie połączeń energetycznych poprzez udzielanie gwarancji producentom podzespołów w tym sektorze. Jest to uzupełnienie wspólnego programu podmiotu i Komisji Europejskiej, którego celem jest oferowanie gwarancji dla umów zakupu energii ( PPA) dla małych i średnich przedsiębiorstw oraz przedsiębiorstw energochłonnych, a także uruchomienie instrumentu gwarancyjnego dla czystych technologii w ramach programu Tech EU promowanego przez InvestEU.

Na poziomie regulacyjnym pakiet dotyczący czystego przemysłu obejmuje ustawę o przyspieszeniu dekarbonizacji przemysłu, której celem jest przyspieszenie wydawania pozwoleń na tego typu inicjatywy biznesowe, np. na modernizację produkcji stali. Ustanowi również etykietę dla niskiej emisji i wprowadzi kryteria promujące czysty łańcuch dostaw w energochłonnych sektorach przemysłu.

Z drugiej strony Bruksela proponuje przegląd dyrektywy w sprawie zamówień publicznych, aby nadać priorytet kryteriom zrównoważonego rozwoju w tych procesach w sektorach strategicznych; nowe ramy pomocy państwa dla Paktu na rzecz Czystego Przemysłu, które przyspieszą przyznawanie pomocy na projekty z zakresu energii odnawialnej; przepisy mające na celu promowanie produkcji wodoru, aby zapewnić przemysłowi przewidywalność poprzez ustanowienie warunków, w których przedsiębiorstwa będą mogły inwestować; i wreszcie przepisy dotyczące gospodarki o obiegu zamkniętym, aby promować ponowne wykorzystywanie materiałów i odpadów.

Ponadto projekt ustawy zakłada wzmocnienie i rozszerzenie mechanizmu dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji dwutlenku węgla (znanego jako C-BAM), tak aby można go było stosować w większej liczbie sektorów. Wiceprzewodniczący UE ds. strategii przemysłowej Stéphane Séjourné ogłosił utworzenie wspólnego programu zakupów surowców krytycznych , który podobnie jak w przypadku zakupu szczepionek podczas pandemii COVID-19 będzie dobrowolny. Ponadto promowane będzie wydobycie i eksploatacja surowców oraz pierwiastków ziem rzadkich na terenie Wspólnoty.

Ponadto część tego pakietu obejmuje przedstawienie planu działań dla sektora motoryzacyjnego w marcu oraz kolejnego dla sektora aluminium i stali na wiosnę. Planuje również podobne działania w sektorze chemicznym i czystych technologii.