Signalen van Moraes die een verzoening over de IOF-crisis onvoorspelbaar maken

Hoewel de uitspraak van rechter Alexandre de Moraes van het Hooggerechtshof over de crisis in de IOF de bal op de grond probeert te leggen en de spanningen rond de kwestie wil temperen, is deze uitspraak ook hard voor beide partijen. De uitkomst van de bemiddelingspoging die gepland stond voor 15 juli, wordt daardoor onvoorspelbaar.

Moraes gaf zijn beslissing in het kader van drie acties:

• één van de PL tegen de decreten van Lula die de IOF herzag;
• één van de PSOL tegen het besluit van het Congres om de decreten van Lula op te schorten; en
• één van de federale overheid tegen het besluit van het Congres.

Nadat de minister de argumenten van elk stuk heeft samengevat, benadrukt hij dat de Staat de belastingen voor twee doeleinden gebruikt: verzameling om de staatskas te vullen, en regelgevend om bepaald gedrag of bepaalde activiteiten aan te moedigen of te ontmoedigen.

In het geval van de IOF, benadrukt Moraes, kan de federale overheid de tarieven wijzigen, met één kanttekening: het doel van de aanpassing is doorslaggevend voor het al dan niet valideren van de beslissing van de president. Met andere woorden: Lula moet de regulerende – of extrafiscale – functie van de verhoging rechtvaardigen.

Vanaf dat moment is er een slecht signaal voor de eis van de regering. Moraes stelde dat er "gegronde twijfel" bestaat over het doel van de IOF-decreten en zei dat het noodzakelijk is om te evalueren of er sprake is geweest van misbruik van het doel.

Deze vermeende afwijking zal volgens de minister worden gekenmerkt door het feit dat Lula de IOF-verhoging heeft gebruikt met de bedoeling inkomsten te genereren. Om deze mogelijkheid te onderbouwen, verwees de minister naar schattingen van het ministerie van Financiën over de omvang van de belastingaanpassing in termen van een stijging van de overheidsrekeningen.

Alexandre de Moraes verklaarde:

“De afwijking van het doel is, indien effectief bewezen, grond voor ongrondwettelijkheid , omdat, indien de normatieve handeling die de belasting reguleert wordt uitgevaardigd zonder in acht te nemen dat het een extrafiscaal instrument is, maar eerder met het doel om de fiscale doelstelling te bereiken en de overheidsrekeningen te vereffenen, met een ander doel dan dat beoogd door de grondwetgevende macht bij het afbakenen van het belastingstelsel, het bestaan ​​van onverenigbaarheid van het normatieve instrument zal worden aangetoond.”

Minister van Financiën Fernando Haddad (PT) verklaarde vrijdag 4 dat de nadruk ligt op de bestrijding van belastingontduiking, maar gaf toe dat elke maatregel als deze een potentieel voor inkomsten heeft.

De aanwijzingen voor het Congres

Toen Moraes echter verwees naar het besluit van het Nationaal Congres om de IOF-aanpassing op te schorten, stelde hij dat als partijen begrijpen dat er sprake is van ongrondwettelijkheid in een autonoom decreet van de president, ze een directe actie wegens ongrondwettelijkheid moeten indienen - zoals de PL van Jair Bolsonaro deed - en geen gebruik moeten maken van een instrument dat is bedoeld om excessen van de federale overheid in haar regelgevende bevoegdheid te controleren.

Met andere woorden: ze moeten juridische stappen ondernemen en niet het besluit vernietigen.

Hij benadrukte dat de opschorting uitzonderlijk is en alleen van toepassing zou moeten zijn op normatieve handelingen die de regelgevende bevoegdheid daadwerkelijk overschrijden. Het dient er dus niet toe om de gevolgen van een decreet ongedaan te maken, louter omdat het Congres zich verzet tegen de inhoud ervan.

"Dit mechanisme kan echter niet worden gericht tegen autonome decreten, op straffe van ongrondwettelijkheid", legde hij uit. "Handelingen van de Chief Executive die geen recht doen aan zijn regelgevende bevoegdheid, zijn niet onderworpen aan repressieve controle door middel van een wetgevingsdecreet."

De federale grondwet, zo vervolgde hij, geeft het Congres niet de bevoegdheid om autonome decreten op te schorten die geen door de wetgevende macht uitgevaardigde wet reguleren.

Lees de conclusie van de minister:

“Gezien al het bovenstaande, kan in samenvattende beschouwing worden geconcludeerd dat zowel de presidentiële decreten, vanwege ernstige en gegronde twijfels over een mogelijke afwijking van het doel van hun uitvaardiging, als het wetgevingsdecreet, vanwege het feit dat het een autonoom presidentieel decreet is , zich lijken te distantiëren van de constitutionele aannames die voor beide normatieve genres vereist zijn.”

In de praktijk worden met het besluit zowel de decreten van Lula, die de IOF aanpasten, als het door het Congres goedgekeurde wetsvoorstel om de maatregelen van de president op te schorten, opgeschort.

Het nieuws is a priori niet gunstig voor het Planalto Paleis, omdat het de inwerkingtreding van de nieuwe, gewenste IOF-tarieven verhindert. Tegelijkertijd legt Moraes' bedenkingen bij de beslissingen van beide partijen de onzekerheid over de uitkomst van de bemiddelingszitting bloot.