China wil de VS inhalen op het gebied van kunstmatige intelligentie.

China streeft ernaar om tegen 2030 de leidende positie in de AI-sector te verwerven en zijn modellen zijn nu al vergelijkbaar met die van de VS. Experts zeggen dat deze race niet alleen technologisch is. Kunstmatige intelligentie (AI) is de nieuwe valuta van de wereldmacht, en China is deze op grote schaal aan het vergaren. In 2017 kondigde Peking de ambitie aan om tegen 2030 's werelds grootste AI-macht te zijn en begon het miljarden dollars te investeren in technologische innovatie. Alleen al in 2025, als de publieke en private sector worden gecombineerd, zal China naar verwachting bijna 100 miljard dollar in AI investeren.

De eerste resultaten zijn al verschenen. China heeft de wereldwijde techwereld verrast met DeepSeek, een startup waarvan het grootschalige taalmodel (LLM) wedijvert met toonaangevende westerse bedrijven zoals ChatGPT en Grok. DeepSeek biedt vergelijkbare prestaties tegen veel lagere kosten.

Alibaba lanceerde op zijn beurt een krachtig AI-model en kondigde plannen aan om wereldwijd meer datacenters te bouwen. Hieruit blijkt dat de grootste Chinese technologiebedrijven serieus concurreren met de VS om dominantie op het gebied van AI.

Tencent heeft deze concurrentiestrijd nog verder aangewakkerd met de lancering van Hunyuan-A13B, een open-source AI-model dat is ontworpen om beter en sneller te zijn dan de concurrentie, inclusief die van China zelf.

Dit alles laat zien hoe de belangrijkste spelers in China's AI-ecosysteem – startups, techgiganten en de staat – zich mobiliseren om de kloof met het Westen te dichten.

Jenson Huang, CEO van chipmaker Nvidia, waarschuwde voor zelfgenoegzaamheid en stelde dat de VS "niet veel voorloopt" op China in de AI-race. Huang merkte in een interview met CNBC ook op dat de Chinese samenleving "zeer snel nieuwe technologieën omarmt".

Hoe China de kloof dicht

De enorme bevolking van China, met meer dan 1 miljard mensen online, fungeert als een soort geïntegreerd proefterrein, waardoor nieuwe AI-producten zich snel verspreiden onder consumenten, diensten en industrieën.

Omdat Chinese modellen ook ontworpen zijn om op minder geavanceerde hardware te draaien, zijn ze veel goedkoper om te implementeren.

"China beweegt zich in hetzelfde tempo als de VS", schat computerwetenschapper Pedro Domingos van de Universiteit van Washington in. "Ze hebben zich in de loop der jaren hersteld en bevinden zich nu in de frontlinie, in een poging om vooruit te komen."

Domingos voegt eraan toe dat er een "misvatting" bestond dat de VS ver voorliep op het gebied van grootschalige taalmodellen (LLM's), de AI-modellen die mensachtige taal begrijpen en kunnen genereren. Hij zegt dat de inspanningen van China, zoals Baidu's deep learning-groep in 2010, veel Amerikaanse bedrijven voor waren.

Door krachtige AI-modellen zoals DeepSeek, Qwen-3 en Kimi K2 open source te maken, geven Chinese bedrijven ontwikkelaars gratis toegang tot geavanceerde tools. Westerse concurrenten houden hun broncode vaak geheim.

"Amerikaanse bedrijven maakten hun AI-modellen vroeger open source, wat de vooruitgang stimuleerde", merkt Domingos op. "Nu zijn ze geheimzinnig om concurrentieredenen, wat jammer is voor de innovatie."

Chinese analisten hebben de aandacht gevestigd op de intense concurrentie tussen Chinese AI-bedrijven. Volgens Chinese staatsmedia hadden ze in juli meer dan 1500 LLM-modellen gelanceerd. Dit vertegenwoordigt 40% van de 3755 modellen die halverwege het jaar wereldwijd waren gelanceerd.

De vraag is nu hoeveel van deze startups ooit winst zullen maken, en of dit hoge aantal de Chinese ambities in de AI-sector niet zou kunnen schaden. Het regime in Peking heeft het probleem erkend en de technologiesector opgeroepen om "ongeordende" concurrentie te vermijden.

Volgens OpenCompass, een platform voor de evaluatie van AI-modellen, heeft China 14 van de 20 beste AI-modellen ter wereld in handen, gerangschikt op gebieden zoals redeneren, algemene kennis, wiskunde en programmeervaardigheden. Amerikaanse bedrijven bezetten de topposities, maar wat opvalt aan de Chinese bedrijven is dat negen ervan open source zijn, wat niet het geval is voor de Amerikaanse bedrijven.

Sancties bevorderen onderzoek.

Ondanks de snelle vooruitgang in AI loopt China nog steeds achter op het gebied van geavanceerde chips, die nodig zijn om snel LLM-modellen te trainen. Exportbeperkingen opgelegd door de VS hebben China's toegang tot geavanceerde halfgeleiders geblokkeerd en de chipproductie belemmerd, waardoor Chinese bedrijven gedwongen zijn om te vertrouwen op oudere, minder efficiënte hardware.

Als reactie hierop verbood China de import van grote Amerikaanse leveranciers, zoals Micron, en verdubbelde het zijn inspanningen om een ​​eigen chipindustrie op te bouwen.

Als teken van hoe groot deze investeringen zijn, rapporteerde Cambricon Technologies, de Chinese concurrent van Nvidia, vorige week een 14-voudige stijging van de kwartaalomzet en een 44-voudige stijging in de eerste helft van het jaar. Het bedrijf profiteerde van Amerikaanse technologiesancties, waardoor Chinese AI-startups op zoek moesten naar lokale alternatieven.

De druk om te innoveren te midden van deze beperkingen zorgt ervoor dat China slimmere en efficiëntere oplossingen zoekt. Hierdoor worden langetermijndoelen, zoals grotere onafhankelijkheid, sneller bereikt – een resultaat dat ver verwijderd is van wat Washington beoogde.

"De Amerikaanse beperkingen op de export van chips naar China zijn contraproductief. Ze moedigen bedrijven zoals DeepSeek aan om oudere hardware te optimaliseren en onderzoek te bevorderen", aldus Domingos, verwijzend naar de manier waarop het Chinese bedrijf krachtige AI-modellen bouwde met behulp van minder geavanceerde chips.

China wint terrein wat betreft de impact van AI.

De VS loopt nog steeds voorop in AI-onderzoek en ontdekt hoe systemen gebouwd kunnen worden die de menselijke taal beter begrijpen, instructies betrouwbaarder opvolgen en schadelijk gedrag vermijden. Amerikaanse techbedrijven doen ook onderzoek naar geavanceerde AI voor afbeeldingen, video's en zelfs voor het zelfstandig nemen van beslissingen.

China wint echter terrein in de internationale impact en reikwijdte van deze technologie door AI-infrastructuur en open-sourcemodellen te exporteren naar ontwikkelingslanden die gretig zijn naar digitale infrastructuur. Bedrijven zoals Alibaba en Huawei bouwen datacenters en cloudplatforms in Azië, Afrika en Europa en bieden goedkopere alternatieven dan hun Amerikaanse concurrenten.

Peking zet zijn AI-bestuursstructuren ook internationaal in de verf, met als doel wereldwijde standaarden af ​​te stemmen op zijn belangen. Door modellen te promoten die zijn getraind met Chinese data en maatschappelijke waarden, wil de regering invloed uitoefenen op hoe AI-systemen geschiedenis en cultuur interpreteren – dat wil zeggen, vanuit het perspectief van een autoritair regime waar de vrijheid van meningsuiting strikt wordt beperkt.

"Wie grootschalige taalmodellen beheerst, beheerst het verleden en de toekomst. Grootschalige taalmodellen vormen de realiteit, en China wil modellen die zijn visie weerspiegelen."

Robin Feldman, directeur van het Institute for Law and Innovation in AI aan de Universiteit van Californië in San Francisco, gaat nog een stap verder en beschrijft de AI-race als een nieuwe vorm van Koude Oorlog. "Deze oorlog zal gewonnen worden door het land dat erin slaagt leiderschap te ontwikkelen en te behouden op het gebied van kunstmatige intelligentie."